قانون تقسیم ارث بین دختر و پسر

تا این لحظه (و در سال 1404 هم) قانون تقسیم ارث بین دختر و پسر در ایران تغییر رسمی نکرده و همچنان طبق ماده 907 قانون مدنی، پسر دو برابر دختر ارث می برد. این موضوع یکی از دغدغه های اصلی خیلی از خانواده ها و افرادیه که می خوان بعد از فوت عزیزانشون، تقسیم ارث و میراث به شکل عادلانه ای انجام بشه.

بحث ارث و میراث همیشه یکی از پیچیده ترین و حساس ترین موضوعات تو هر خانواده ای بوده و هست. وقتی یکی از عزیزان از دست می ره، علاوه بر غم و اندوه، مسائل حقوقی و مالی مربوط به ارث پیش میاد که خودش داستان جداگانه ایه. خیلی ها ممکنه فکر کنن قانون ارث بین دختر و پسر توی سال 1404 عوض شده و دیگه خبری از اون نسبت «دو به یک» نیست، اما راستش رو بخواید، این یه سوءتفاهم رایجه و تا الان هیچ قانون جدیدی تصویب نشده. ما تو این مقاله می خوایم حسابی پرونده این موضوع رو باز کنیم، از ته و توی قانون مدنی براتون بگیم و بعد بریم سراغ راه حل هایی که می تونید باهاشون تقسیم ارث رو عادلانه تر کنید، حتی با وجود همین قانون فعلی. پس اگه دلتون می خواد همه چیز رو درباره سهم الارث دختر و پسر بدونید، با ما همراه باشید.

وضعیت فعلی قانون تقسیم ارث بین دختر و پسر در ایران (مبانی و اصول)

اول از همه بذارید ریشه یابی کنیم که اصلاً این قانون ارث از کجا اومده و الان چه شکلیه. قانون مدنی ما، که مادر همه قوانین مربوط به روابط بین آدم هاست، درباره ارث هم حرف های مهمی داره. این قانون، بر اساس فقه شیعه و آموزه های اسلامی تدوین شده و برای همین، تو موضوع ارث بین دختر و پسر، یه اصل خیلی مهم رو مد نظر قرار داده.

اصل «لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنثَيَيْنِ» و مبانی فقهی اون

تو ماده 907 قانون مدنی اومده که اگه یه نفر فوت کنه و بچه هاش بخوان ازش ارث ببرن، سهم پسر دو برابر سهم دختره. این همون اصلیه که بهش می گن «لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنثَيَيْنِ» یا «برای مرد، بهره ای است معادل سهم دو زن». حالا چرا؟ مبنای فقهی و شرعی این موضوع برمی گرده به مسئولیت های مالی که تو نظام اسلامی، برای مرد در نظر گرفته شده. یعنی از دیدگاه فقه، مرد مسئولیت تامین مایحتاج خانواده، نفقه همسر و فرزندان، و مهریه رو به عهده داره. برای همین، سهم بیشتری از ارث بهش می رسه تا بتونه از پس این مسئولیت ها بربیاد. البته که تو جامعه امروز، نقش زن و مرد خیلی فرق کرده و این مسئولیت ها هم تا حد زیادی تقسیم شده، ولی خب قانون هنوز بر اساس همون مبانی اولیه است.

طبقه بندی وراث در قانون مدنی (طبقات سه گانه ارث)

یه نکته خیلی مهم دیگه تو بحث ارث، طبقه بندی وراثه. قانون مدنی، وراث رو به سه دسته یا طبقه اصلی تقسیم می کنه که وجود هر طبقه، باعث محروم شدن طبقات بعدی از ارث می شه. یعنی تا وقتی یکی از وراث طبقه اول زنده باشه، وراث طبقات دوم و سوم اصلاً ارثی نمی برن. اینو یادتون باشه چون خیلی مهمه:

1. طبقه اول: این طبقه نزدیک ترین وراث رو شامل می شه؛ یعنی پدر، مادر، فرزندان و نوه ها (اولاد اولاد). اینجا هم اولویت با فرزندان مستقیم متوفی هست. یعنی اگه متوفی فرزند داشته باشه، نوه ها ارث نمی برن.
2. طبقه دوم: اگه کسی از طبقه اول نباشه، نوبت به طبقه دوم می رسه. تو این طبقه، اجداد (پدربزرگ و مادربزرگ)، خواهر و برادران، و فرزندان اون ها قرار می گیرن.
3. طبقه سوم: اگه از طبقه اول و دوم کسی نباشه، اون وقته که عموها، عمه ها، دایی ها، خاله ها و فرزندان اون ها وارث می شن.

پس دیدید؟ این یه سلسله مراتب داره. انگار که قانون می خواد مطمئن بشه ارث به نزدیک ترین افراد می رسه.

قاعده حجب: محرومیت به خاطر نزدیک تر بودن

تو همین بحث طبقات ارث، یه قاعده ای هست به اسم «حجب» که یعنی محروم شدن بعضی از وراث به خاطر وجود وراث نزدیک تر. مثلاً همونطور که گفتیم، اگه فرزند متوفی زنده باشه، نوه ها از ارث محروم می شن. یا اگه پدر و مادر متوفی زنده باشن، خواهر و برادرا ارث نمی برن. این قاعده برای اینه که تقسیم ارث منطقی و سلسله مراتبی باشه.

آیا قانون تقسیم ارث بین دختر و پسر در سال ۱۴۰۴ تغییر کرده است؟ (بررسی طرح های قانونی و واقعیت)

خب، می رسیم به سوالی که ذهن خیلی ها رو درگیر کرده: آیا واقعاً قانون ارث بین دختر و پسر تو سال 1404 عوض شده و حالا سهمشون برابر شده؟

پاسخ صریح و قاطع: خیر، هیچ تغییری نداشتیم!

بذارید رک و پوست کنده بگم: تا همین الان که دارم این مطلب رو براتون می نویسم (و حتی تا پایان سال 1404)، هیچ اصلاح یا تصویب رسمی توی قانون تقسیم ارث بین دختر و پسر تو ایران اتفاق نیفتاده. اون نسبت «دو به یک» هنوز هم به قوت خودش باقیه و تو دادگاه ها هم بر اساس همین قانون رای صادر می شه. هر صحبتی هم که درباره برابری ارث می شنوید، یا مربوط به طرح های پیشنهادیه که به قانون تبدیل نشدن، یا شایعاتیه که تو فضای مجازی پخش شده.

بررسی طرح های پیشنهادی مجلس و سایر نهادها: چرا به قانون تبدیل نشدن؟

اینکه گفتم هیچ تغییری نداشتیم، به این معنی نیست که کسی دنبالش نبوده. اتفاقاً تو سال های اخیر، مخصوصاً تو سال 1401، طرح هایی تو مجلس مطرح شد. مثلاً یه طرحی بود برای اصلاح مواد 907، 908 و 949 قانون مدنی که هدفش همین برابری ارث بین دختر و پسر بود. ولی چرا این طرح ها به قانون تبدیل نشدن؟

موضوع اینجاست که هر قانونی تو ایران باید به تأیید شورای نگهبان برسه. شورای نگهبان هم قوانین رو از نظر انطباق با شرع مقدس اسلام و قانون اساسی بررسی می کنه. از اونجایی که نسبت دو به یک تو ارث، مبنای فقهی داره، تغییر اون با چالش های جدی فقهی روبرو می شه و معمولاً شورای نگهبان باهاش موافقت نمی کنه. به همین خاطر، این طرح ها نتونستن از سد شورای نگهبان بگذرن و به قانون تبدیل بشن. پس هر صحبتی درباره «قانون جدید ارث» یا «برابری ارث در 1404» فعلاً فقط در حد همون طرح و پیشنهاد باقی مونده.

دیدگاه های مختلف: موافقان و مخالفان چه می گویند؟

البته که این موضوع تو جامعه همیشه موافقان و مخالفان خودش رو داشته:

• استدلال موافقان برابری ارث: خیلی ها معتقدن تو جامعه امروز، نقش اقتصادی و اجتماعی زن ها خیلی فرق کرده. زن ها هم پا به پای مردها کار می کنن، درآمد دارن، و حتی خیلی وقت ها نان آور اصلی خانواده ان. پس اینکه سهمشون از ارث کمتر باشه، یه جورایی ناعادلانه به نظر میاد و با مفهوم «عدالت جنسیتی» که تو دنیای امروز مطرحه، همخوانی نداره.
• استدلال مخالفان برابری ارث: از اون طرف، مخالفان برابری ارث، بیشتر روی همون مبانی فقهی و شرعی تأکید می کنن. اون ها می گن این حکم ارث تو اسلام، فلسفه و حکمت خاص خودش رو داره و با توجه به مسئولیت های مالی مرد و حفظ ساختار خانواده، نباید تغییر کنه. بعضی ها هم نگران اینن که تغییر این قانون ممکنه به نظام خانواده و مسائل اجتماعی دیگه آسیب بزنه.

خلاصه که این بحث، هم از نظر حقوقی و هم از نظر اجتماعی، یه ماجرای پر چالش و پیچیده ایه.

سهم الارث در سناریوهای مختلف: جزئیات و مثال های کاربردی

حالا که فهمیدیم قانون فعلی چیه و چه خبر از تغییرات احتمالی، بیاید یه نگاه دقیق تر بندازیم به اینکه توی شرایط مختلف، سهم الارث چطوری حساب می شه. چون فقط دختر و پسر نیستن که ارث می برن، پدر و مادر، همسر، نوه و خواهر و برادر هم ممکنه وارث باشن.

سهم الارث فرزندان (با حضور و عدم حضور والدین و همسر)

اگه متوفی فرزند داشته باشه، اولویت با اوناست. حالا چند تا حالت مختلف پیش میاد:

• اگر متوفی فقط یک فرزند داشته باشد (پسر یا دختر): فرقی نمی کنه پسر باشه یا دختر، همه دارایی متوفی (به جز سهم احتمالی همسرش)، به همین یک فرزند می رسه.
• اگر متوفی فقط فرزندان دختر داشته باشد (چند دختر): تمام ارث (باز هم به جز سهم احتمالی همسر)، به طور مساوی بین دختران تقسیم می شه. یعنی اگه سه تا دختر باشن، هر کدوم یک سوم ارث رو می برن.
• اگر متوفی فقط فرزندان پسر داشته باشد (چند پسر): تمام ارث (به جز سهم احتمالی همسر)، به طور مساوی بین پسران تقسیم می شه. اگه سه تا پسر باشن، هر کدوم یک سوم ارث رو می برن.
• اگر متوفی هم فرزند دختر و هم فرزند پسر داشته باشد: اینجا همون قاعده «پسر دو برابر دختر» اجرا می شه. یعنی برای هر پسر، دو سهم و برای هر دختر، یک سهم در نظر گرفته می شه.

مثال عددی: فرض کنید یه نفر فوت کرده و 600 میلیون تومان اموال (ترکه) از خودش به جا گذاشته. ایشون یک پسر و دو دختر داره و همسرش هم قبل از خودش فوت کرده.
برای محاسبه، اول سهم ها رو جمع می کنیم: پسر 2 سهم، هر دختر 1 سهم. پس کلاً 2 + 1 + 1 = 4 سهم داریم.
حالا کل ترکه رو تقسیم بر تعداد سهم ها می کنیم: 600,000,000 تقسیم بر 4 = 150,000,000 تومان.
پس:
پسر (2 سهم): 2 * 150,000,000 = 300,000,000 تومان
هر دختر (1 سهم): 1 * 150,000,000 = 150,000,000 تومان

سهم الارث والدین متوفی (پدر و مادر)

اگه متوفی پدر یا مادرش هم در قید حیات باشن، اون ها هم سهم می برن:

• سهم پدر و مادر در صورت وجود فرزند: اگه متوفی فرزند داشته باشه، به هر کدوم از پدر و مادر (اگه زنده باشن)، یک ششم از کل اموال می رسه.
• سهم پدر و مادر در صورت عدم وجود فرزند: اگه متوفی فرزند نداشته باشه، سهم پدر و مادر بیشتر می شه. در این حالت، یک سوم اموال به مادر و دو سوم به پدر می رسه، مگر در مواردی که حاجب (مثل برادران متعدد) برای مادر وجود داشته باشد که سهمش به یک ششم کاهش پیدا می کند.

سهم الارث همسر متوفی (زوج و زوجه)

همسر هم همیشه از ارث سهم می بره و این سهم قبل از تقسیم بین بقیه وراث، جدا می شه:

• سهم زوجه (همسر زن متوفی): اگه مردی فوت کنه و فرزند داشته باشه، زنش یک هشتم از اموال مرد رو ارث می بره. اگه فرزند نداشته باشه، سهم زن یک چهارم می شه.
• سهم زوج (همسر مرد متوفی): اگه زنی فوت کنه و فرزند داشته باشه، شوهرش یک چهارم از اموال زن رو ارث می بره. اگه فرزند نداشته باشه، سهم شوهر یک دوم می شه.

یه نکته مهم اینجا اینه که قبلاً زن فقط از اموال منقول (مثل پول، ماشین، وسایل) و قیمت عرصه (زمین) ارث می برد، نه از اعیانی (ساختمان). ولی الان قانون عوض شده و زن از همه اموال، حتی اعیانی هم ارث می بره. این یکی از تغییرات مثبت قانونی بود که اتفاق افتاد.

سهم الارث نوادگان (اولاد اولاد)

نوه ها (یعنی فرزندان فرزندان متوفی) هم ممکنه ارث ببرن، اما نه همیشه. شرط ارث بردن نوه اینه که فرزند مستقیم متوفی که پدر یا مادر اون نوه هست، در قید حیات نباشه. یعنی اگه پدر یا مادر نوه فوت کرده باشه، نوه به جای پدر یا مادرش (قائم مقام) ارث می بره.

سهم نوه ها هم بر اساس قاعده دو به یک بین نوه پسر و دختر تقسیم می شه، با این تفاوت که سهمشون به نسبت سهم پدر یا مادر خودشون حساب می شه. یعنی اگه نوه، فرزند پسری باشه که فوت کرده، به همون نسبت سهم پسر رو بین خودشون تقسیم می کنن، و اگه فرزند دختری باشه که فوت کرده، به همون نسبت سهم دختر رو بین خودشون تقسیم می کنن. تو تقسیم بین خودشون هم باز همون نسبت دو به یک (پسر دو برابر دختر) اعمال می شه.

سهم الارث خواهر و برادر (در غیاب طبقه اول)

اگه متوفی هیچ وراثی تو طبقه اول (پدر، مادر، فرزند، نوه) نداشته باشه، اون وقت نوبت به خواهر و برادر می رسه. خواهر و برادر می تونن چند نوع باشن:

• خواهر و برادر ابوینی: یعنی هم از پدر و هم از مادر یکی باشن (خواهر و برادر تنی).
• خواهر و برادر ابی: یعنی فقط از پدر یکی باشن (خواهر و برادر ناتنی پدری).
• خواهر و برادر امی: یعنی فقط از مادر یکی باشن (خواهر و برادر ناتنی مادری).

تو این طبقه هم، اگه خواهر و برادر ابوینی یا ابی باشن، سهم برادر دو برابر سهم خواهره. اما یه استثنا داریم برای خواهر و برادر امی. اگه متوفی فقط خواهر و برادر امی داشته باشه و تعدادشون زیاد باشه، سهمشون مساویه.

جدول خلاصه سهم الارث وراث طبقه اول در حالات مختلف

برای اینکه بهتر بتونید این اطلاعات رو مرور کنید، یه جدول خلاصه وار از سهم الارث وراث طبقه اول (که از همه مهم ترن) براتون آوردیم:

وراث موجود	سهم هر نفر (با فرض عدم وجود همسر)	توضیحات
فقط یک فرزند (دختر یا پسر)	کل ترکه	کل ارث به همین یک فرزند می رسد.
چندین فرزند دختر	تقسیم مساوی	ارث به طور مساوی بین دختران تقسیم می شود.
چندین فرزند پسر	تقسیم مساوی	ارث به طور مساوی بین پسران تقسیم می شود.
فرزندان دختر و پسر	پسر ۲ برابر دختر	به هر پسر ۲ سهم و به هر دختر ۱ سهم می رسد.
پدر و مادر (با فرزند)	هر کدام ۱/۶	پدر و مادر (اگه زنده باشن)، هر کدام یک ششم ارث می برند.
پدر و مادر (بدون فرزند)	مادر ۱/۳، پدر ۲/۳	مگر وجود حاجب برای مادر که سهمش ۱/۶ می شود.

راه های قانونی برای تقسیم برابر و عادلانه ارث (حتی با وجود قانون فعلی)

حالا سوال مهم اینه که با وجود این قانون، اگه کسی دلش بخواد ارثش بین دختر و پسر به طور مساوی تقسیم بشه، باید چیکار کنه؟ خوشبختانه، راه های قانونی ای وجود داره که می تونید ازشون استفاده کنید تا این کار رو انجام بدید.

وصیت نامه (تا یک سوم اموال)

یکی از بهترین و رایج ترین راه ها، تنظیم وصیت نامه است. وصیت نامه یه سند خیلی مهمه که توش می تونید مشخص کنید که بعد از فوت شما، اموالتون چطوری تقسیم بشه. اما یه نکته کلیدی داره:

• حدود و ثغور وصیت: شما فقط می تونید تا یک سوم (ثلث) اموالتون رو با وصیت نامه به هر کسی که می خواید بدید یا هر جور که می خواید تقسیم کنید. یعنی اگه کل دارایی شما 900 میلیون تومنه، می تونید با وصیت نامه تا 300 میلیون تومن از اون رو به میل خودتون تقسیم کنید.
• وصیت مازاد بر ثلث: اگه بیشتر از یک سوم اموالتون رو وصیت کنید، اون وصیت فقط در صورتی معتبره که بقیه وراث (بعد از فوت شما) اون رو تنفیذ کنن، یعنی قبولش کنن و امضا کنن که باهاش موافقن. اگه قبول نکنن، فقط همون یک سوم وصیت شما اجرا می شه و بقیه طبق قانون عادی تقسیم می شه.
• انواع وصیت نامه: وصیت نامه می تونه رسمی (که تو دفترخونه اسناد رسمی تنظیم می شه)، خودنوشت (که خودتون با دست خط و امضا و تاریخ می نویسید) یا سری (که خودتون می نویسید و تو دفتر اسناد رسمی لاک و مهر می شه) باشه. وصیت نامه رسمی از همه محکم تر و قابل اعتمادت تره.

پس، اگه می خواید سهم دخترتون رو بیشتر کنید تا به پسر نزدیک بشه، می تونید تا یک سوم اموالتون رو به نفع دخترتون وصیت کنید.

صلح نامه و هبه (انتقال مالکیت در زمان حیات)

راه حل دیگه ای که خیلی هم خوب و کاربردیه، اینه که در زمان حیات خودتون، اموالتون رو به اسامی فرزندانتون منتقل کنید. این کار به چند روش انجام می شه:

• صلح عمری: تو این روش، شما می تونید ملکی رو (مثلاً خونه یا مغازه) به نام فرزندانتون بزنید، اما شرط کنید که تا زمانی که زنده هستید، خودتون حق استفاده و انتفاع از اون ملک رو دارید. مثلاً می تونید تا آخر عمر تو اون خونه زندگی کنید یا اجاره اش رو بگیرید. خوبی این روش اینه که بعد از فوت شما، نیازی به کارهای اداری و دادگاهی پیچیده برای تقسیم اون ملک نیست و از همون اول به نام فرزنداتون هست.
• هبه (بخشش): می تونید بخشی از اموالتون رو (مثل پول، ماشین، یا حتی بخشی از یک ملک) به صورت هبه یا بخشش به فرزندانتون منتقل کنید. این کار هم در زمان حیات شما انجام می شه و اختیار کاملش با شماست.

مزیت بزرگ صلح نامه و هبه اینه که اختیار کامل اموال در زمان حیات خود شماست و بعد از فوت، دیگه جزء ترکه شما محسوب نمی شن که طبق قانون ارث تقسیم بشن. یعنی می تونید به طور مساوی یا هر نسبتی که خودتون صلاح می دونید، اموال رو بین فرزنداتون تقسیم کنید و خیال خودتون رو از بابت اختلافات بعدی راحت کنید.

تقسیم تراضی یا توافقی میان ورثه پس از فوت

یه راه حل دیگه هم وجود داره، البته این یکی بعد از فوت متوفی اتفاق می افته. اگه همه وراث با هم به توافق برسن، می تونن اموال رو بر اساس رضایت خودشون و به شکل برابر تقسیم کنن، حتی اگه قانون چیز دیگه ای بگه. مثلاً اگه یه پدر فوت کرده و سه تا فرزند (دو دختر و یک پسر) داره و قانون می گه پسر دو برابر دختر ارث ببره، ولی پسر رضایت می ده که اموال به طور مساوی بین همه تقسیم بشه، این توافق معتبره و قابل اجراست.

• شرایط و الزامات: مهم ترین شرط این روش اینه که همه وراث بالغ و عاقل باشن و همگی رضایت کامل داشته باشن. اگه بین وراث، صغیر (زیر 18 سال) یا غایب (کسی که حضور نداره و نشانیش معلوم نیست) وجود داشته باشه، کار سخت می شه و باید از طریق دادگاه و نماینده قانونی (ولی یا قیم) اقدام کرد.
• چالش ها و نکات حقوقی: متاسفانه، معمولاً رسیدن به توافق بین همه وراث کار آسونی نیست. ممکنه یکی موافق نباشه یا بعداً حرفش رو عوض کنه. برای همین، بهتره اگه به توافق رسیدید، حتماً یک صلح نامه یا تقسیم نامه رسمی تو دفتر اسناد رسمی تنظیم کنید تا بعدها مشکلی پیش نیاد.

قراردادهای خصوصی خانوادگی

گاهی اوقات تو بعضی خانواده ها، افراد یه سری قراردادهای خصوصی بین خودشون می ذارن که معمولاً هم شفاهیه یا یه سند ساده بین خودشون می نویسن. مثلاً پدر می گه بعد از فوت من، این خونه برای دخترم، اون مغازه برای پسرم، و زمین هم برای هر دو. این روش یه جورایی بیشتر به توافق و قول و قرار خانوادگی برمی گرده و تو محیط های دوستانه و قابل اعتماد انجام می شه.

البته باید بگم که اعتبار قانونی این جور قراردادها نسبت به وصیت نامه رسمی یا صلح نامه کمه. یعنی اگه یکی از وراث بعداً زیر قولش بزنه، اثباتش تو دادگاه می تونه خیلی سخت باشه. پس اگه می خواید خیالتون راحت باشه و از مشکلات قانونی آینده جلوگیری کنید، بهتره از روش های محکم تری مثل وصیت نامه یا صلح نامه استفاده کنید.

نکات مهم و توصیه های حقوقی برای برنامه ریزی ارث

موضوع ارث و میراث پیچیدگی های خاص خودش رو داره و اگه از قبل براش برنامه ریزی نکنیم، ممکنه بعداً سر از دادگاه و اختلاف دربیاریم. برای اینکه خیالتون راحت باشه و تقسیم ارث به بهترین شکل انجام بشه، چند تا نکته مهم و کاربردی رو بهتون می گم:

• اهمیت مشاوره با وکیل متخصص ارث: راستش رو بخواید، قوانین ارث خیلی ریزه کاری و تبصره داره. ممکنه یه اشتباه کوچیک تو تنظیم وصیت نامه یا صلح نامه، دردسرهای بزرگی ایجاد کنه. برای همین، حتماً با یه وکیل متخصص امور ارث مشورت کنید. یه وکیل خوب می تونه بهترین راهکار رو با توجه به شرایط خاص خانواده و اموال شما پیشنهاد بده و از اشتباهات قانونی جلوگیری کنه. فکر نکنید هزینه مشاوره اش زیاده، چون در مقابل اختلافاتی که ممکنه پیش بیاد، هیچی نیست.
• ضرورت شفافیت و گفت وگو در خانواده: یکی از دلایل اصلی اختلافات سر ارث، نداشتن اطلاع و شفافیت تو خانواده است. بهتره پدر و مادر در زمان حیات خودشون، با فرزندانشون در مورد انتظارات و تصمیماتشون درباره ارث، صحبت کنن. این گفت وگوهای صریح و شفاف می تونه خیلی از سوءتفاهم ها رو از بین ببره و جلوی دلخوری های آینده رو بگیره.
• مخاطرات عدم برنامه ریزی و تنظیم اسناد قانونی: اگه برای تقسیم ارث هیچ برنامه ریزی نکنید و سندی تنظیم نکنید، بعد از فوت شما، همه چیز طبق همون قانون عمومی ارث (نسبت دو به یک) تقسیم می شه. این کار نه تنها ممکنه باعث اختلافات خانوادگی بشه، بلکه فرایند انحصار وراثت و تقسیم اموال رو هم خیلی طولانی و پیچیده می کنه.
• مدارک لازم برای تقسیم ارث و انحصار وراثت: برای شروع فرایند تقسیم ارث، یه سری مدارک اولیه لازمه که باید جمع آوری کنید:
  • گواهی فوت متوفی
  • شناسنامه و کارت ملی متوفی
  • شناسنامه و کارت ملی همه وراث (دختر و پسر، پدر و مادر، همسر و…)
  • عقدنامه ازدواج همسر متوفی (اگه همسری در قید حیات هست)
  • استشهادیه (گواهی شهود در مورد وراث که تو دفترخونه یا شورای حل اختلاف تنظیم می شه)
  • لیست اموال متوفی (شامل سند ملک، مشخصات حساب های بانکی، مدارک خودرو و…)
• اشاره به سهم الارث فرزندان نامشروع: طبق قانون مدنی ایران، فرزند نامشروع از پدر و مادر خودش ارث نمی بره. این یه قانون خیلی صریحه که باید بهش توجه بشه.

یادتون باشه که برنامه ریزی برای ارث، فقط یه کار حقوقی نیست، یه جور آرامش خاطر برای شما و خانواده تونه. با انجام دادن این کارها، می تونید مطمئن باشید که بعد از شما، اعضای خانواده تون با مشکلات کمتری روبرو می شن و میراث شما، به جای اینکه منبع اختلاف باشه، باعث خیر و برکت می شه.

نتیجه گیری

همونطور که تا اینجا با هم بررسی کردیم، قانون تقسیم ارث بین دختر و پسر در ایران، تا همین لحظه (و در سال 1404 هم) تغییر رسمی نکرده و همچنان طبق ماده 907 قانون مدنی، پسر دو برابر دختر ارث می بره. پس اون اخباری که درباره برابری ارث دختر و پسر شنیده می شه، فعلاً در حد طرح و پیشنهاد باقی مونده و به مرحله قانون گذاری نرسیده.

اما این به این معنی نیست که اگه دلتون می خواد ارثتون به طور عادلانه تر یا مساوی بین فرزندانتون تقسیم بشه، راهی ندارید. اتفاقاً چند تا راهکار قانونی خیلی خوب هست که می تونید ازشون استفاده کنید. از تنظیم وصیت نامه (البته تا یک سوم اموال) گرفته تا انتقال اموال در زمان حیات از طریق صلح نامه یا هبه. حتی اگه همه وراث بعد از فوت متوفی به توافق برسن، می تونن با رضایت خودشون، ارث رو به صورت برابر تقسیم کنن.

آخرین و مهم ترین توصیه ما اینه که برای جلوگیری از هر گونه اختلاف و مشکل حقوقی، حتماً با یه وکیل متخصص امور ارث مشورت کنید. اون ها با دانش و تجربه شون می تونن بهترین راهنمایی ها رو بهتون بدن تا هم خیال خودتون راحت باشه و هم فرزندانتون، با آرامش و بدون دغدغه، میراث شما رو تقسیم کنن. پس برنامه ریزی دقیق و استفاده از مشاوره حقوقی، کلید حل مشکلات ارث و میراثه.