نحوه نوشتن نمونه چک ضمانت

برای نوشتن یک چک ضمانت صحیح و قانونی، باید حتماً عبارت بابت ضمانت به همراه جزئیات دقیق تعهد را روی خود چک (پشت یا رو) و همچنین در سامانه صیاد درج کنید تا در آینده از هرگونه سوءاستفاده یا مشکلات حقوقی جلوگیری شود و اعتبار قانونی داشته باشد. بدون این عبارات، چک شما ممکن است به یک چک عادی تبدیل شود که دردسرهای زیادی دارد.

تا حالا شده بخواهید برای یک کاری، یک چک ضمانت بدید یا از کسی بگیرید؟ مثلاً کارفرما ازتون چک حسن انجام کار بخواد یا برای اجاره خونه، صاحبخونه درخواست چک تخلیه کنه؟ راستش رو بخواهید، وقتی صحبت از چک ضمانت میشه، خیلی ها استرس میگیرن. حق هم دارن! چون اگه ندونیم چطور باید این چک رو درست و حسابی بنویسیم، ممکنه دردسرهای بزرگی برای خودمون یا طرف مقابلمون ایجاد بشه. فکر کنید یه چک سفید امضا بدید دست یکی، یا روی چکتون ننوشته باشید بابت چی هست! اینجاست که میگن حساب و کتاب باید دقیق باشه تا خدای نکرده کلاهی سر کسی نره.

چک ضمانت کلاً داستانش با چک عادی فرق داره. هدفش پرداخت پول نیست، بلکه یه جور قول و قراره که اگه یه کاری انجام نشد، اون موقع میشه ازش استفاده کرد. اما همین قول و قرار خودش کلی ریزه کاری حقوقی داره که اگه رعایت نشه، ممکنه یه چک بی خطر رو تبدیل به یه مینِ قانونی کنه. مثلاً اینکه کجا بنویسید بابت ضمانت، چطور تو سامانه صیاد ثبتش کنید، یا اصلاً اگه طرف مقابل به تعهدش عمل نکرد، چطور پیگیریش کنید. این مقاله دقیقاً برای همینه که شما رو از این همه سردرگمی نجات بده و بهتون یاد بده چطور یه چک ضمانت امن و معتبر، هم به صورت فیزیکی و هم در سیستم جدید صیاد، بنویسید یا بگیرید. پس با خیال راحت و با دقت، تا آخرش همراهمون باشید.

آشنایی با ماهیت و جنبه های حقوقی چک ضمانت

قبل از اینکه دست به قلم بشیم و یه چک ضمانت بنویسیم، لازمه که اول از همه بدونیم اصلاً چک ضمانت چیه و چه قواعد و قانون هایی داره. این بخش مثل زیرساخت ساختمونه؛ اگه اینا رو درست نفهمیم، هرچی هم که بعداً روش بسازیم، ممکنه سر و تهش ایراد داشته باشه و باعث بشه توی دردسر بیفتیم. پس بزن بریم تا ماهیت این موجود حقوقی رو با هم کشف کنیم!

چک ضمانت چیست و چه فرقی با چک عادی داره؟

فرض کنید یه قراردادی دارید، مثلاً میخواید یه کاری رو برای کسی انجام بدید یا یه ملکی رو اجاره کنید. طرف مقابل برای اینکه مطمئن بشه شما سر قول و قرارتون میمونید و کار رو درست انجام میدید، ازتون یه تضمین میخواد. این تضمین میتونه یه چک باشه که ما بهش میگیم چک ضمانت. مهمترین فرقش با یه چک عادی اینه که چک عادی برای پرداخت یه بدهی صادر میشه، یعنی طرف باید همون موقع یا تو تاریخ مشخصی پول رو از حساب شما برداره. اما چک ضمانت برای تضمین انجام یه تعهد صادر میشه. این یعنی تا زمانی که شما به تعهدتون عمل کردید، دارنده چک حق نداره اون رو نقد کنه.

مکانیسم چک ضمانت اینجوریه که اگه شما به تعهدتون عمل نکردید، اون موقع دارنده چک میتونه اقدام به وصولش کنه. ولی اگه همه چیز رو طبق قرارداد پیش بردید، دارنده باید چک رو به شما برگردونه. پس می بینید که فلسفه اش کاملاً متفاوته. چک عادی همون لحظه میتونه پشت نویسی و منتقل بشه، ولی چک ضمانت محدودیت هایی داره که توی قسمت های بعدی بهش میرسیم.

چرا چک ضمانت، کیفری نیست؟ (و این یعنی چی؟)

حتماً شنیدید که میگن اگه چک برگشت بخوره، صادرکننده میتونه زندانی بشه. این حرف برای چک های عادی درسته، اما برای چک ضمانت نه! این یکی از مهمترین تفاوت ها و نکات حقوقی چک ضمانته. چک ضمانت ماهیت حقوقی داره، نه کیفری. یعنی چی؟ یعنی اگه شما یه چک ضمانت دادید و به تعهدتون عمل نکردید و دارنده خواست چک رو وصول کنه ولی حساب شما موجودی نداشت، دارنده نمیتونه بره دادسرا و درخواست پیگیری کیفری و زندان برای شما بکنه.

تنها راهی که برای دارنده میمونه، اینه که از طریق دادگاه های حقوقی اقدام کنه. باید بره دادگاه و ثابت کنه که شما به تعهدتون عمل نکردید و حق وصول چک رو داره. این روند معمولاً زمان برتره و دردسرهای خاص خودش رو داره. پس یادتون باشه، چک ضمانت، حبس آور نیست، اما به این معنی نیست که میشه نسبت بهش بی خیال بود؛ چون از طریق حقوقی قابل پیگیریه و دارنده میتونه حسابتون رو مسدود کنه یا اموالتون رو توقیف کنه.

اون عبارت بابت ضمانت چقدر مهمه؟ (بیشتر از چیزی که فکر می کنید!)

اینجا میرسیم به مهم ترین و حیاتی ترین نکته در مورد چک ضمانت! اگه می خواید چکتون واقعاً ضمانت باشه و ازتون سوءاستفاده نشه، حتماً و حتماً باید عبارت بابت ضمانت و جزئیات تعهد رو روی خود چک بنویسید. این یه خط نوشته، سپر دفاعی شماست. اگه این عبارت رو ننویسید، چک شما تو دادگاه میتونه به عنوان یه چک عادی تلقی بشه و اون وقت داستان فرق میکنه.

فرض کنید چکی رو بدون این عبارت دادید و طرف مقابل هم به تعهد خودش عمل نکرده. اگه دارنده بخواد ازتون شکایت کیفری کنه، شما کارتون برای اثبات اینکه این چک فقط برای ضمانت بوده، خیلی سخت میشه. حتی ممکنه محکوم بشید! پس همیشه روی چک و توی قرارداد، به صراحت و با جزئیات کامل بنویسید که این چک بابت ضمانت چی صادر شده. مثلاً این چک بابت ضمانت حسن انجام کار در پروژه ساختمانی X با قرارداد شماره Y مورخ Z صادر شده است. اینجوری هیچ ابهامی باقی نمیمونه و دست سوءاستفاده گرها بسته میشه.

بعضی ها فکر می کنن همین که تو قرارداد بنویسن کافیه. نه! اگه این عبارت رو روی خود چک ننویسید، ممکنه دارنده چک رو به شخص ثالثی منتقل کنه و اون شخص ثالث، از وجود قرارداد شما خبر نداشته باشه. اون موقع شما باید با اون شخص ثالث سر و کله بزنید و اثبات کنید که چک ضمانتی بوده، که کار سختیه. پس هم روی چک، هم تو قرارداد، حتماً قید کنید.

وقتی چک ضمانت رو بی جهت وصول می کنن: جرم خیانت در امانت!

حالا فرض کنیم شما همه کارهاتون رو درست انجام دادید، به تعهدتون عمل کردید و حتی قرارداد هم تموم شده. اما دارنده چک، به جای اینکه چک رو به شما برگردونه، میره و اون رو وصول میکنه یا حتی برای وصولش اقدام میکنه. اینجاست که دارنده مرتکب جرم خیانت در امانت شده.

چرا؟ چون چک ضمانت مثل یه امانته دست دارنده، و فقط در صورتی حق داره ازش استفاده کنه که شما به تعهدتون عمل نکرده باشید. اگه به تعهد عمل بشه و دارنده باز هم بخواد چک رو نقد کنه، داره به امانتی که دستش بوده خیانت میکنه. برای این جرم، مجازات های قانونی هم در نظر گرفته شده. پس هم صادرکننده باید حواسش باشه چطور چک رو بنویسه، هم دارنده باید بدونه که بیهوده وصول کردن چک ضمانت، براش تبعات قانونی داره.

خیانت در امانت فقط به معنای دزدیدن نیست! اگه چیزی به امانت دست شماست و ازش سوءاستفاده کنید یا بدون اجازه صاحبش تصرف کنید، خیانت در امانته. وصول بی جهت چک ضمانت هم دقیقاً همینطوره و میتونه مجازات حبس داشته باشه.

راهنمای گام به گام نحوه نوشتن نمونه چک ضمانت (فیزیکی)

خب، تا اینجا فهمیدیم چک ضمانت چی هست و چه قواعدی داره. حالا وقتشه که بریم سر اصل مطلب: چطور یه چک ضمانت رو قدم به قدم بنویسیم که هم درست باشه، هم از نظر قانونی محکم؟ این بخش، راهنمای عملی شماست، پس با دقت بخونید و ریز به ریز نکات رو رعایت کنید.

قبل از اینکه قلم به دست بگیرید: چندتا نکته مهم

مثل هر کار دیگه ای، اینجا هم یه سری کارهای اولیه هست که باید قبل از شروع به نوشتن انجام بدید:

• چک صیادی جدید: حتماً از برگه های چک جدید صیادی استفاده کنید که رنگ بنفش دارن. چک های قدیمی دیگه اعتبار ندارن و بانک ها اونا رو قبول نمی کنن.
• برگ چک سالم و تمیز: چک رو چک کنید که هیچ خط خوردگی، قلم خوردگی، پارگی یا علائم مشکوکی نداشته باشه. یه کوچولو خط خوردگی میتونه باعث بی اعتباری چک بشه.
• خودکار مناسب و یک رنگ: برای نوشتن چک، همیشه از یه خودکار آبی یا مشکی با کیفیت و یک رنگ استفاده کنید. هرگز دو رنگ مختلف توی چک استفاده نکنید.

بخش های اصلی چک رو چطور پر کنیم؟ (نوشتن از صفر تا صد)

حالا بریم سراغ بخش های مختلف چک و چگونگی پر کردن هر کدوم:

مبلغ چک: هم به عدد هم به حروف!

این بخش خیلی مهمه، چون اگه اشتباه کنید، کل چک بی اعتبار میشه. اول مبلغ رو با عدد تو جای مخصوصش بنویسید (مثلاً: 100,000,000 ریال). بعدش، دقیقاً همون مبلغ رو به حروف بنویسید (مثلاً: یکصد میلیون ریال). حتماً مطمئن بشید که عدد و حروف کاملاً با هم یکی باشن. اگه یه صفر کم و زیاد بنویسید، یا غلط املایی داشته باشید، بانک چک رو قبول نمیکنه.

تاریخ صدور: حواستون به روز و ماه باشه!

تاریخی که روی چک می نویسید، تاریخ صدور چک هست. این تاریخ معمولاً همون روزی هست که قرارداد رو میبندید یا تعهد شروع میشه. دقت کنید که تاریخ رو به درستی و بدون خط خوردگی بنویسید. معمولاً بانک ها چک هایی که تاریخ شمسی و میلادی متناقض دارن یا خط خوردگی دارن رو قبول نمی کنن.

در وجه کی؟: اسم دقیق گیرنده رو بنویسید

این قسمت مشخص می کنه که چک به نفع کی صادر شده. اگه گیرنده شخص حقیقی هست، اسم و فامیل کاملش رو بنویسید (مثلاً: در وجه آقای/خانم [نام و نام خانوادگی]). اگه شخص حقوقی (مثل شرکت یا سازمان) هست، اسم کامل و دقیق شرکت رو با کد ملی حقوقی (در صورت نیاز) بنویسید (مثلاً: در وجه شرکت [نام شرکت]).

یه نکته مهم: بعضی ها می نویسن در وجه حامل یا به حواله کرد. این کار برای چک ضمانت خطرناکه! چون این باعث میشه چک به راحتی دست به دست بشه و ممکنه به دست کسی بیفته که شما نمی شناسید و از تعهدات شما خبر نداره. پس حتماً نام دقیق گیرنده رو بنویسید تا چک رو فقط همون شخص بتونه وصول کنه.

امضا: مهر تایید نهایی شما

بعد از اینکه همه بخش ها رو پر کردید، نوبت امضاست. امضایی که روی چک می زنید، باید دقیقاً با نمونه امضایی که توی بانک دارید، یکی باشه. اگه امضاتون با نمونه امضای بانکی فرق داشته باشه، بانک چک رو قبول نمیکنه. پس حسابی دقت کنید و یه امضای واضح و مطابق با نمونه امضاتون بزنید.

شاه کلید چک ضمانت: نوشتن بابت ضمانت… (نکات طلایی)

این بخش همون جاییه که چک ضمانت شما از یه چک عادی جدا میشه. اگه این قسمت رو درست ننویسید، بقیه چیزها ممکنه بی اثر بشن.

کجا باید بنویسیم؟ روی چک یا پشتش؟

بهترین جا برای نوشتن عبارت بابت ضمانت و جزئیات مربوط به تعهد، فضای خالی روی چک (مثلاً بالای بخش مبلغ به حروف یا کنار تاریخ) هست. اگه فضای کافی نبود، می تونید پشت چک رو هم برای نوشتن این عبارت انتخاب کنید. مهم اینه که واضح و خوانا باشه و هیچ شکی در مورد ضمانتی بودن چک وجود نداشته باشه.

نمونه متن پیشنهادی ۱: برای ضمانت حسن انجام کار یا قراردادهای کلی

برای تعهداتی مثل حسن انجام کار یا قراردادهای کلی، می تونید این متن رو استفاده کنید:

«این چک صرفاً بابت ضمانت حسن انجام کار / ایفای تعهدات مربوط به قرارداد مورخ [تاریخ دقیق قرارداد] فی مابین [نام کامل صادرکننده] و [نام کامل دارنده] صادر گردیده و صرفاً در صورت عدم ایفای تعهدات مذکور، با ارائه رای قطعی مراجع ذیصلاح، قابل وصول می باشد.»

یادتون باشه که حتماً تاریخ قرارداد و مشخصات کامل طرفین رو بنویسید. اضافه کردن عبارت با ارائه رای قطعی مراجع ذیصلاح به دارنده این پیام رو میده که بدون حکم دادگاه نمیتونه این چک رو نقد کنه، که این برای صادرکننده، یه سپر حفاظتی خیلی خوبه.

نمونه متن پیشنهادی ۲: برای ضمانت تخلیه ملک (مستاجران عزیز!)

اگه مستاجر هستید و برای ضمانت تخلیه ملک چک میدید، این متن براتون مناسبه:

«این چک صرفاً بابت ضمانت تخلیه ملک به آدرس [آدرس دقیق ملک] در موعد مقرر [تاریخ دقیق تخلیه یا پایان مدت اجاره] بر اساس اجاره نامه مورخ [تاریخ اجاره نامه] صادر گردیده و صرفاً در صورت عدم تخلیه در موعد مقرر، قابل وصول است.»

این متن هم دقیقاً مشخص میکنه که چک بابت چی صادر شده و شرایط وصولش چیه. برای مستاجرها این خیلی مهمه که صاحبخونه نتونه همینطوری و بدون دلیل چک رو وصول کنه.

چرا جزئیات دقیق مهمه؟

هر چقدر جزئیات بیشتری مثل شماره قرارداد، تاریخ دقیق، آدرس ملک، و موضوع دقیق تعهد رو ذکر کنید، اعتبار چک ضمانت شما بیشتر میشه و جلوی سوءاستفاده های احتمالی رو میگیرید. این جزئیات باعث میشه هیچ ابهامی وجود نداشته باشه و تو دادگاه هم، کار برای اثبات ضمانتی بودن چک راحت تر بشه.

(یک تصویر نمونه چک ضمانت پر شده، شامل مثال های عملی برای هر دو نوع ضمانت در اینجا قرار می گیرد.)

چک ضمانت تو سامانه صیاد: قوانین جدید و ثبت آنلاین

یادتون هست که چند سالی میشه سیستم چک ها کلاً عوض شده و همه چیز شده صیادی؟ چک های ضمانت هم از این قاعده مستثنی نیستن. حالا دیگه فقط نوشتن روی چک کافی نیست، بلکه باید تو سامانه صیاد هم ثبتشون کنید. این بخش بهتون میگه چطور این کار رو انجام بدید.

چرا اصلا باید چک ضمانت رو تو صیاد ثبت کنیم؟ (قانون جدید)

با اومدن قانون جدید چک، همه چک های صیادی (چه عادی، چه ضمانت) باید توی سامانه ای به نام سامانه صیاد ثبت بشن. اگه یه چک صیادی توی این سامانه ثبت و توسط گیرنده تایید نشه، از نظر قانونی هیچ اعتباری نداره! یعنی حتی اگه روی چکتون همه چیز رو درست نوشته باشید، اگه توی صیاد ثبتش نکنید، عملاً یه تیکه کاغذ بی ارزشه.

هدف از این قانون جدید، شفافیت بیشتر و کم کردن جرم و جنایت های مربوط به چک بوده. با این سیستم جدید، اطلاعات چک از همون اول توی یه سامانه مرکزی ثبت میشه و امکان کلاهبرداری یا سوءاستفاده از چک های گم شده یا دزدیده شده به شدت کم میشه. پس ثبت چک ضمانت تو صیاد، دیگه یه انتخاب نیست، یه ضرورته!

چطوری چک ضمانت رو تو سامانه صیاد ثبت کنیم؟ (مرحله به مرحله)

ثبت چک تو سامانه صیاد کار سختی نیست و میتونید از طریق موبایل بانک یا اینترنت بانک، یا حتی برنامه های پرداخت مثل آپ و 724 این کار رو انجام بدید. مراحلش ایناست:

1. ورود به سامانه: وارد اپلیکیشن موبایل بانک یا اینترنت بانک خودتون بشید.
2. انتخاب گزینه ثبت چک: توی منوی مربوط به چک ها، گزینه ثبت چک رو انتخاب کنید.
3. وارد کردن اطلاعات چک: حالا باید اطلاعاتی که روی چک فیزیکی نوشتید رو دقیقاً وارد کنید. این اطلاعات شامل:
   • شماره سریال 16 رقمی چک (که معمولاً بالای چک نوشته شده)
   • مبلغ چک (به عدد و حروف)
   • تاریخ سررسید چک (که معمولاً همون تاریخ صدور چک ضمانته)
   • نام و کد ملی گیرنده (شخص حقیقی) یا شناسه ملی (شخص حقوقی)
4. انتخاب نوع چک ضمانت: این قسمت خیلی مهمه! حتماً باید از بین گزینه های موجود، نوع چک رو ضمانت انتخاب کنید.
5. درج موضوع تعهد: اینجا باید دقیقاً مشخص کنید که این چک بابت ضمانت چی صادر شده. همون متنی که روی چک نوشتید رو اینجا هم با جزئیات وارد کنید (مثلاً: ضمانت حسن انجام کار در قرارداد شماره ۱۲۳ مورخ ۰۱/۰۱/۱۴۰۳).
6. تایید نهایی: بعد از وارد کردن همه اطلاعات، یه بار دیگه همه رو با دقت چک کنید و اگه همه چیز درست بود، ثبت رو نهایی کنید.

یادتون باشه، تطابق اطلاعاتی که توی سامانه صیاد ثبت می کنید با اطلاعاتی که روی چک فیزیکی نوشتید، خیلی مهمه. اگه این دوتا با هم نخونن، ممکنه چک شما دچار مشکل بشه و اعتبارش از بین بره.

تایید چک ضمانت توسط گیرنده (ذینفع) تو سامانه صیاد

کار صادرکننده با ثبت چک تموم نمیشه! دارنده (کسی که چک رو میگیره) هم باید بره و چک رو توی سامانه صیاد تایید کنه. اگه دارنده این کار رو نکنه، چک عملاً بی اعتباره و نه صادرکننده، نه دارنده نمیتونن ازش استفاده کنن.

مراحل تایید چک برای دارنده هم شبیه به ثبت چک برای صادرکننده است:

1. ورود به سامانه: دارنده چک هم باید وارد اپلیکیشن یا اینترنت بانک خودش بشه.
2. گزینه تایید/انتقال چک: توی منوی چک ها، گزینه مربوط به تایید یا انتقال چک رو انتخاب کنه.
3. مشاهده چک های واگذارشده: چکی که شما ثبت کردید، باید توی لیست چک های در انتظار تایید دارنده نمایش داده بشه.
4. بررسی و تایید: دارنده باید اطلاعات چک رو با دقت بررسی کنه و اگه همه چیز درست بود، گزینه تایید رو بزنه.

توصیه اکید اینه که دارنده چک، به محض دریافت چک و قبل از ترک محل معامله، چک رو تو سامانه صیاد تایید کنه. اینجوری مطمئن میشه که چک از نظر قانونی معتبره و مشکلی پیش نمیاد.

نکات کلیدی و پرسش های متداول (FAQ) درباره چک ضمانت

خب، تا اینجا راه و رسم نوشتن و ثبت چک ضمانت رو یاد گرفتیم. حالا بریم سراغ یه سری نکات خیلی مهم که هم صادرکننده ها و هم دارنده های چک باید حواسشون بهشون باشه، و بعدش هم به سوالات پرتکرار شما جواب بدیم.

نکات حیاتی برای کسی که چک ضمانت میده (صادرکننده)

اگه شما قراره چک ضمانت بدید، این نکات رو حتماً آویزه گوشتون کنید:

رسید گرفتن از دارنده: فراموش نشه!

وقتی چک ضمانت رو به کسی تحویل میدید، حتماً و حتماً یه رسید کتبی و امضا شده ازش بگیرید. تو این رسید، مشخصات دقیق چک (شماره سریال، مبلغ، تاریخ)، نام صادرکننده و دارنده، و مهم تر از همه، موضوع دقیق ضمانت رو بنویسید. این رسید، مدرک شماست که ثابت میکنه شما چک رو بابت ضمانت دادید. اگه بعداً دارنده ادعا کنه که چک رو بابت بدهی گرفته، این رسید به کمکتون میاد.

جزئیات چک در قرارداد: کامل بنویسید

توی قرارداد اصلی که بابت اون چک ضمانت میدید (مثلاً قرارداد کار یا اجاره نامه)، تمام جزئیات چک ضمانت رو بنویسید. یعنی شماره سریال، مبلغ، تاریخ و دلیل صدور (همون بابت ضمانت…) رو توی یکی از بندهای قرارداد قید کنید. این کار به محکم تر شدن جایگاه حقوقی شما کمک میکنه و جلوی هرگونه سوءتفاهم رو میگیره.

پس گرفتن چک بعد از اتمام تعهد: حق شماست!

به محض اینکه تعهدتون رو به طور کامل انجام دادید و کار تموم شد، باید چک ضمانتتون رو پس بگیرید. این حق مسلم شماست. اگه دارنده به هر دلیلی از پس دادن چک امتناع کرد، میتونید از طریق مراجع قانونی اقدام کنید. حتی میتونید قبل از اقدام، با فرستادن اظهارنامه رسمی، از دارنده بخواید که چک رو برگردونه.

چک سفید امضا: خط قرمز شما!

هرگز، هرگز و هرگز چک سفید امضا به عنوان ضمانت صادر نکنید. چک سفید امضا، مثل یه بمب ساعتیه! دارنده میتونه هر مبلغی و هر تاریخی رو توش بنویسه و شما تو دادگاه هیچ راه دفاعی ندارید. حتی اگه به نزدیک ترین دوستتون هم اعتماد کامل دارید، این کار رو نکنید. اگه کسی ازتون چک سفید امضا خواست، بدون معطلی قید اون معامله یا قرارداد رو بزنید. هیچ تضمینی ارزش ریسک دادن چک سفید امضا رو نداره.

تایید چک در صیاد: نظارت کنید

بعد از اینکه چک ضمانت رو ثبت کردید و به دارنده دادید، ازش بخواید که همونجا یا در اسرع وقت، چک رو تو سامانه صیاد تایید کنه. شما هم میتونید وضعیت چک رو تو سامانه خودتون پیگیری کنید که مطمئن بشید تایید شده. اگه تایید نشه، چک بی اعتباره و اگه خدای نکرده مشکلی پیش بیاد، برای هر دو طرف دردسرساز میشه.

نکات ضروری برای کسی که چک ضمانت میگیره (دارنده)

اگه شما قراره چک ضمانت بگیرید، این نکات رو حتماً رعایت کنید:

تایید فوری در سامانه صیاد

همونطور که بالا گفتیم، به محض دریافت چک، اون رو تو سامانه صیاد تایید کنید. این کار اعتبار قانونی چک رو تضمین میکنه و جلوی خیلی از مشکلات احتمالی رو میگیره. اگه تایید نکنید، چک از نظر قانونی فاقد اعتباره و بعداً برای وصولش به مشکل برمی خورید.

از صحت اطلاعات چک مطمئن باشید

قبل از تایید، همه اطلاعات روی چک رو با دقت بررسی کنید. مبلغ، تاریخ، نام صادرکننده و مهم تر از همه، عبارت بابت ضمانت و جزئیات دقیق تعهد رو چک کنید. مطمئن بشید که این عبارت واضح و بدون ابهام روی چک نوشته شده باشه. اگه چیزی ناقص بود، همونجا از صادرکننده بخواید که اصلاحش کنه.

چطور چک ضمانت رو مطالبه کنیم؟

اگه صادرکننده به تعهدش عمل نکرد، شما به عنوان دارنده حق مطالبه چک رو دارید. اما یادتون باشه، نمیتونید همینطوری برید بانک و چکش رو نقد کنید. باید اول از همه، عدم انجام تعهد رو تو دادگاه ثابت کنید. یعنی باید مدارک و شواهدی ارائه بدید که نشون بده صادرکننده به قول و قرارش عمل نکرده. بعد از اینکه رای قطعی از دادگاه گرفتید، میتونید با اون رای به بانک مراجعه کنید و چک رو وصول کنید. این پروسه میتونه زمان بر باشه، پس مدارکتون رو از اول خوب جمع آوری کنید.

مدارک اصلی رو نگه دارید

قرارداد اصلی، رسیدهای مربوط به تعهدات، و هر مدرکی که ثابت میکنه صادرکننده به تعهدش عمل نکرده، رو با دقت نگه دارید. این مدارک برای اثبات حقانیت شما تو دادگاه حیاتی هستن.

سوالات متداول درباره چک ضمانت (FAQ)

اگر روی چک بابت ضمانت نوشته نشه، چی میشه؟

اگه این عبارت روی چک نوشته نشه، ممکنه دادگاه چک شما رو به عنوان یه چک عادی تلقی کنه. این یعنی صادرکننده در صورت عدم موجودی، میتونه با شکایت کیفری مواجه بشه. برای دارنده هم، اثبات اینکه این چک ضمانتی بوده، سخت تر میشه و ممکنه نتونه به راحتی از طریق حقوقی مطالبه کنه.

آیا بانک میتونه چک ضمانتی که روش شرط قید شده را قبول نکنه؟

بانک به شرطی که روی چک نوشته شده کاری نداره! بانک فقط به موجودی حساب و صحت اطلاعات چک (امضا، تاریخ، مبلغ) توجه میکنه. اگه حساب موجودی داشته باشه، پول رو میده و اگه نداشته باشه، گواهی عدم پرداخت صادر میکنه. اینکه چک بابت ضمانت صادر شده و وصولش مشروط به عدم انجام تعهد هست، یه مسئله حقوقی بین صادرکننده و دارنده است و بانک دخالتی در اون نداره.

آیا مبلغ چک ضمانت باید دقیقا با مبلغ بدهی یا ارزش تعهد یکسان باشه؟

نه، لزوماً اینطور نیست. معمولاً مبلغ چک ضمانت رو کمی بیشتر از ارزش تعهد یا بدهی میگیرن تا جنبه بازدارندگی بیشتری داشته باشه. یعنی صادرکننده با دیدن مبلغ بیشتر، انگیزه اش برای انجام صحیح تعهد بیشتر بشه. اما این موضوع کاملاً توافقی بین طرفین هست.

آیا میشه تاریخ چک ضمانت رو برای خیلی طولانی مدت نوشت؟

بله، میشه. چون چک ضمانت، چک حال نیست و معمولاً تاریخش همون تاریخ عقد قرارداد یا تاریخ شروع تعهد هست. نیازی نیست تاریخ سررسید داشته باشه. هرچند از نظر حقوقی بهتره تاریخ صدورش، تاریخ واقعی باشه که چک رو تحویل دادید.

چطور چک ضمانت رو پس بگیرم؟

بعد از انجام کامل تعهد و پایان قرارداد، باید از دارنده بخواید که چک رو به شما برگردونه. اگه امتناع کرد، اول با ارسال اظهارنامه رسمی و سپس از طریق دادگاه، میتونید خواستار پس گرفتن چک بشید. حتماً مطمئن بشید که دارنده، چک رو به شما برگردونه و امضا یا ابطال کنه.

تفاوت چک ضمانت و سفته ضمانت چیه؟ کدوم بهتره؟

ویژگی	چک ضمانت	سفته ضمانت
نحوه وصول	نیازمند اثبات عدم ایفای تعهد در دادگاه	وصول سریع تر از چک عادی، اما مانند چک ضمانت، نیاز به اثبات عدم ایفای تعهد دارد.
جنبه کیفری	ندارد	ندارد
قابلیت انتقال	با قید بابت ضمانت محدود می شود، اما در صورت عدم قید، قابل انتقال است. با سامانه صیاد کنترل می شود.	به راحتی قابل انتقال است.
اعتبار	بالا، به شرط ثبت در سامانه صیاد و درج دقیق عبارات	بالا، اما کمتر از چک صیادی.
هزینه	برگه های چک رایگان (در صورت داشتن دسته چک)	دارای هزینه بابت تمبر (نسبت به مبلغ)

انتخاب بین چک و سفته بستگی به نوع معامله و اعتماد طرفین داره. چک صیادی به دلیل ثبت در سامانه و شفافیت بیشتر، معمولاً امنیت بالاتری داره، اما سفته هم ابزار مطمئنی برای ضمانت محسوب میشه.

اگه چک ضمانت گم بشه یا دزدیده بشه، چیکار کنم؟

اگه چکتون گم شد یا دزدیده شد، بلافاصله باید به بانک صادرکننده چک اطلاع بدید و درخواست مسدود کردن چک رو بکنید. بعد از اون، سریعاً به مراجع قضایی (دادسرا) مراجعه کنید و شکایت کنید و گواهی مسدودی رو به بانک تحویل بدید. این مراحل رو حتماً باید طی کنید تا جلوی سوءاستفاده های احتمالی گرفته بشه.

آیا میشه چک ضمانت رو پشت نویسی (ظهرنویسی) کرد؟

اگه روی چک عبارت بابت ضمانت و جزئیات تعهد رو نوشته باشید و چک به صورت در وجه شخص خاص صادر شده باشه، پشت نویسی و انتقال اون باید با احتیاط زیاد و معمولاً با رضایت صادرکننده باشه. با قوانین جدید صیادی، انتقال چک ضمانت هم باید در سامانه صیاد انجام بشه و موضوع ضمانت باید حفظ بشه. اگر چک به صورت در وجه حامل یا بدون قید ضمانت صادر شده باشه، پشت نویسی اون میتونه خطرات زیادی برای صادرکننده داشته باشه.

نتیجه گیری

همینطور که با هم دیدیم، نوشتن و مدیریت چک ضمانت، چیزی نیست که بشه سرسری ازش گذشت. از پر کردن دقیق مبلغ و تاریخ بگیرید تا اون عبارت حیاتی بابت ضمانت و ثبتش تو سامانه صیاد، همه و همه مثل آجرهای یه ساختمون محکم میمونن. اگه یه آجرش هم کج گذاشته بشه، کل ساختمون ممکنه بلرزه و براتون دردسر درست کنه. حالا دیگه با این راهنمایی ها، هم صادرکننده ها و هم دارنده های چک ضمانت می دونن که چطور باید این سند مهم رو مدیریت کنن تا خیالشون هم از نظر قانونی و هم از نظر مالی راحت باشه.

یادتون باشه، بهترین راه برای اینکه هیچوقت توی چاه مشکلات حقوقی نیفتید، پیشگیریه. پس همیشه قبل از هر اقدام، حسابی تحقیق کنید و اگه موردتون پیچیده بود، حتماً با یه وکیل یا مشاور حقوقی باتجربه صحبت کنید. اون ها میتونن با توجه به شرایط خاص شما، بهترین راهنمایی رو بهتون بدن و جلوی ضررهای احتمالی رو بگیرن. امیدواریم این مطلب براتون مفید بوده باشه و دیگه هیچوقت بابت چک ضمانت نگران نباشید!