علت درد انگشتان دست بعد از بیدار شدن از خواب در بارداری

در دوران بارداری تغییرات فیزیولوژیکی و هورمونی بسیاری در بدن زن رخ می دهد که می تواند تأثیرات مختلفی بر وضعیت فیزیکی و راحتی فرد بگذارد. یکی از مشکلات شایع در این دوران درد انگشتان دست پس از بیدار شدن از خواب است. این درد که معمولاً به صورت التهاب یا گزگز در انگشتان احساس می شود می تواند در برخی از موارد به دلیل تغییرات هورمونی یا مشکلات عصبی باشد که به طور موقت یا دائمی در دوران بارداری ایجاد می شوند. در این مقاله به بررسی علل مختلف این درد روش های تشخیص و درمان آن و راهکارهای پیشگیری و درمان خانگی می پردازیم.

علل درد انگشتان دست بعد از بیدار شدن از خواب در بارداری

درد انگشتان دست پس از بیدار شدن می تواند به دلیل چندین علت مختلف ایجاد شود که از مهم ترین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد :

۱. سندرم تونل کارپال (Carpal Tunnel Syndrome)
سندرم تونل کارپال یکی از علل شایع درد در دست ها و انگشتان در بارداری است. این بیماری به دلیل فشرده شدن عصب میانه (Median Nerve) در ناحیه مچ دست ایجاد می شود. در بارداری تغییرات هورمونی منجر به احتباس مایعات در بدن می شود که می تواند باعث تورم بافت های اطراف عصب میانه شود. این تورم فشار بیشتری به عصب وارد می کند و باعث درد بی حسی یا گزگز در انگشتان دست می شود. معمولاً این درد در شب ها و صبح ها پس از بیدار شدن بیشتر احساس می شود.

۲. افزایش وزن و فشار بر اعصاب
در دوران بارداری افزایش وزن می تواند فشار بیشتری بر روی اعصاب دست وارد کند. این فشار به ویژه در نواحی گردن شانه ها و مچ دست می تواند باعث ایجاد درد و بی حسی در انگشتان شود.

۳. تغییرات هورمونی
در دوران بارداری تغییرات هورمونی به ویژه افزایش سطح هورمون ها مانند پروژسترون و استروژن می تواند باعث افزایش احتباس مایعات در بدن شود. این امر به نوبه خود می تواند به فشار بر روی بافت ها و اعصاب منجر شده و در نتیجه درد انگشتان و دست ها را ایجاد کند.

۴. کمبود کلسیم و ویتامین D
کمبود برخی از ویتامین ها و مواد معدنی از جمله کلسیم و ویتامین D می تواند موجب گرفتگی عضلات و درد در دست ها و انگشتان شود. این کمبودها به ویژه در دوران بارداری که نیاز به این مواد بیشتر است می تواند علائم مربوط به درد را تشدید کند.

۵. تغییرات در گردش خون
در دوران بارداری به ویژه در سه ماهه سوم فشار رحم بر روی رگ های خونی می تواند جریان خون را در برخی از نواحی بدن محدود کند. این کاهش جریان خون به ویژه در نواحی دست و انگشتان می تواند منجر به ایجاد درد و سفتی در این نواحی شود.

علائم درد انگشتان دست در بارداری

درد انگشتان دست در بارداری ممکن است به اشکال مختلفی بروز کند. از جمله این علائم می توان به موارد زیر اشاره کرد :

• درد شدید یا خفیف در انگشتان که معمولاً پس از بیدار شدن از خواب احساس می شود.
• گزگز و بی حسی در انگشتان که ممکن است در طول روز یا شب ایجاد شود.
• تورم و التهاب در ناحیه مچ دست یا انگشتان.
• ضعف در قدرت انگشتان که می تواند در انجام فعالیت های روزانه مشکل ایجاد کند.

تشخیص درد انگشتان دست در بارداری

تشخیص دقیق علت درد انگشتان دست در دوران بارداری نیاز به ارزیابی پزشکی دارد. پزشک ممکن است برای تشخیص از روش های زیر استفاده کند :

• معاینه فیزیکی : در این مرحله پزشک با بررسی وضعیت مچ دست و انگشتان به دنبال علائم ظاهری مانند تورم قرمزی یا تغییرات دیگر می گردد.
• آزمایشات بالینی : پزشک ممکن است از آزمون های خاصی مانند “تست تنیل” یا “تست فالن” برای تشخیص سندرم تونل کارپال استفاده کند.
• تصویربرداری : در برخی از موارد تصویربرداری با اشعه ایکس یا ام آر آی (MRI) برای بررسی وضعیت عصب ها و استخوان های دست ممکن است مورد نیاز باشد.

درمان درد انگشتان دست در بارداری

درمان درد انگشتان دست به علت آن بستگی دارد. در بسیاری از موارد درمان های غیرجراحی و خانگی می توانند مفید واقع شوند :

۱. استفاده از مچ بند مخصوص
برای کاهش فشار بر عصب میانه استفاده از مچ بند مخصوص در شب ها می تواند مفید باشد. این مچ بندها از حرکت بیش از حد مچ دست جلوگیری می کنند و به کاهش درد کمک می کنند.

۲. فیزیوتراپی
فیزیوتراپی و انجام تمرینات کششی برای تقویت عضلات دست و مچ می تواند به کاهش درد و افزایش انعطاف پذیری کمک کند.

۳. داروهای ضد التهاب
در مواردی که درد شدید باشد پزشک ممکن است داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) را تجویز کند. البته مصرف دارو در بارداری باید تحت نظر پزشک انجام شود.

۴. استفاده از کمپرس یخ یا گرما
برای کاهش التهاب و تورم در نواحی آسیب دیده استفاده از کمپرس یخ یا گرمای معتدل می تواند مفید باشد.

پیشگیری از درد انگشتان دست در بارداری

اگرچه برخی از علل درد انگشتان دست قابل پیشگیری نیستند اما می توان با رعایت نکات زیر از تشدید این درد جلوگیری کرد :

• نظارت بر وزن در دوران بارداری : کنترل وزن در دوران بارداری می تواند فشار وارد بر اعصاب را کاهش دهد.
• استراحت به موقع : استراحت کافی و اجتناب از فعالیت های سنگین که باعث فشار بیشتر بر دست ها می شود می تواند کمک کننده باشد.
• انجام تمرینات ورزشی ملایم : انجام تمرینات سبک و کششی برای دست ها و مچ می تواند به پیشگیری از درد کمک کند.

راهکارهای خانگی برای کاهش درد انگشتان دست در بارداری

علاوه بر درمان های پزشکی برخی از درمان های خانگی نیز می توانند کمک کننده باشند :

• ماساژ دست ها : ماساژ آرام و ملایم دست ها و انگشتان می تواند به کاهش درد و بهبود گردش خون کمک کند.
• استفاده از روغن های طبیعی : برخی از روغن های طبیعی مانند روغن نعناع یا روغن زیتون می توانند در کاهش التهاب و درد مؤثر باشند.
• استفاده از مکمل های کلسیم و ویتامین D : مصرف مکمل های کلسیم و ویتامین D در صورت نیاز می تواند از گرفتگی عضلات و دردهای استخوانی جلوگیری کند.

نتیجه گیری

درد انگشتان دست پس از بیدار شدن در دوران بارداری یک مشکل شایع است که می تواند ناشی از علل مختلفی مانند سندرم تونل کارپال تغییرات هورمونی فشار بر اعصاب یا مشکلات مربوط به گردش خون باشد. درمان این درد شامل استفاده از مچ بند فیزیوتراپی داروهای ضد التهاب و برخی درمان های خانگی است. همچنین پیشگیری از این درد با رعایت نکات بهداشتی و انجام تمرینات مناسب امکان پذیر است.

سوالات متداول

۱. آیا درد انگشتان دست در دوران بارداری خطرناک است؟
در اغلب موارد درد انگشتان دست در بارداری به دلیل تغییرات طبیعی در بدن رخ می دهد و خطری ندارد. اما اگر درد شدید یا همراه با بی حسی باشد باید به پزشک مراجعه کنید.

۲. آیا استفاده از مچ بند در دوران بارداری ایمن است؟
بله استفاده از مچ بند مخصوص در شب ها می تواند کمک کننده باشد و هیچ گونه خطری برای بارداری ندارد.

۳. آیا می توان از داروهای مسکن برای کاهش درد استفاده کرد؟
استفاده از داروهای مسکن باید تحت نظر پزشک باشد. برخی داروها ممکن است در دوران بارداری ایمن نباشند بنابراین توصیه می شود پیش از مصرف هر دارویی با پزشک مشورت کنید.

اگر این مشکل ادامه پیدا کند یا درد شدیدی احساس کنید مشاوره با پزشک متخصص برای ارزیابی دقیق و درمان مناسب توصیه می شود.

 

برگرفته از : شرکت نیکان فارمد مهر