بزرگ ترین و زیباترین گنبد نمکی ایران در استان بوشهر

به گزارش برای شمایکی از شگفت انگیزترین پدیده های طبیعی استان بوشهر گنبد نمکی جاشک است. این جاذبه منحصربه فرد در کوه جاشک قرار دارد و شامل غارهای نمکی آبشارهای نمکی چشمه های نمکی دودکش های جن و دیگر سازه های طبیعی می شود که هرکدام جذابیت خاص خود را دارد.

این گنبد از بزرگ ترین فعال ترین و زیباترین گنبدهای نمکی ایران و خاورمیانه به شمار می آید و به عنوان تنها اثر طبیعی ملی استان بوشهر در سال ۱۳۸۸ به ثبت رسید. کوه نمک با دارا بودن چشم اندازهای زیبای زمین شناسی انواع سنگ های مختلف غارهای طبیعی و طبیعت بکر درون آن ها آبشارکوه ها و آویزه های نمکی نه تنها چشم هر بیننده ای را می نوازد بلکه بهترین محل برای محققان علاقه مند به علم زمین شناسی است.

رنگ سفید نمک های طعام گنبد به منطقه جلوه ای زیبا بخشیده است به نحوی که از جاده خورموج دیر به صورت یک کوه برفی زیبا در بخش شرقی دشت برهنه ظاهر می شود. گنبد نمکی جاشک از جاهای دیدنی بوشهر است و در بخش های کاکی و بردخون حدفاصل دو شهرستان دشتی و دیر واقع شده است و شرق روستای گنخک در شهرستان دشتی و شمال روستای جاشک در شهرستان دیر قرار دارد.

این گنبد نمکی در دل کوه جاشک در نزدیکی انتهای شمالی آن جا خوش کرده است و مرتفع ترین قسمت کوه را تشکیل می دهد. غرب آن روستای گنخک شرق آن روستای کردلان و شمال شرقی آن روستای درویشی (شهرستان دشتی) و جنوب آن روستای جاشک قرار دارد.

ویژگی های گنبد نمکی جاشک گنبد نمکی جاشک ۱۲ کیلومتر درازا و ۴.۵ کیلومتر پهنا دارد. وسعت گنبد حدود ۳۶۶۶ هکتار و ارتفاع قله آن ۱۳۵۰ متر از سطح دریا است. موقعیت خاص گنبد نمکی جاشک که باعث شوری آب رودخانه مند می شود شاید تنها عامل زیان رسان به منطقه باشد. رودخانه تا قبل از روستای باغان شیرین و قابل شرب و استفاده کشاورزی است؛ اما پس از عبور از کنار گنبد و دور زدن آن آب رودخانه با درصد زیادی شوری همراه می شود.

در فصل پربارش آب رودخانه سطح دشت های چغاپور و دشتی را فرامی گیرد و به علت تبخیر زیاد نمک روی سطح خاک باقی می ماند و باعث شوری زمین های منطقه می شود. منطقه جاشک کوهستانی محسوب می شود و به علت شرایط خاص توپوگرافی و اقلیمی فاقد هرگونه چشمه های آب شیرین آبشخور و چاه است. تنها غارهای نمکی و چشمه های نمکی به تعداد فراوان در آن واقع شده اند.

بخش هایی از گنبد که نمک دارد فاقد هرگونه پوشش گیاهی هستند. البته بیشتر لایه های سازنده کوه آهکی است که از میان کوه نمک سربرآورده و از پوشش گیاهی بسیار خوبی برخوردار است. در دامنه های کوه نیز گیاهان مقاوم به شوری مشاهده می شود. در کل پوشش گیاهی منطقه شامل گون گیشدار و قیچ است که در فصل زمستان و بهار انواع گیاهان یک ساله سطح زمین را می پوشاند و زیبایی خاصی به آن می بخشد.

همچنین در دره هایی که از نمک زارهای نمکی در امان مانده اند درختچه های کنار و اشک به وفور دیده می شود. برخی این پدیده را نتیجه نوعی نفرین می دانند. طبق باور برخی در گذشته های بزهایی با شیرهای خوشمزه در این منطقه زندگی می کردند.

لذیذ بودن شیرهای بزها زنان را وسوسه می کرد که آن ها را بدوشند. هرکدام از زنان که اقدام به دوشیدن بزی می کرد با همان بز به سنگ بدل می شد. بدین ترتیب زنان و بزها به سنگ تبدیل شدند و گنبد نمکی جاشک شکل گرفت. برخی دیگر نیز باور دارند که این مکان محل زندگی یک دیو بوده و از او محافظت می کرده است.

تنوع رنگ نمک های گنبد پدیده ای متحیر و شگفت انگیز است که کمتر جایی می توان مشابه آن را یافت. این رنگ های متنوع قرمز قهوه ای سفید زرد سیاه و نارنجی نقش مهمی در جذب گردشگران ایفا می کنند و بلورهای زیبای نمک و بسیاری کانی های غیر سیلیکاته نظیر پیریت و فلورین با تنوع رنگ و جلای فلزی و غیرفلزی برای هر بیننده ای جذاب هستند.

یخچال های نمکی یخچال های نمکی از جمله پدیده های زیبای گنبد نمکی دشتی به شمار می روند و در ناحیه شمال غربی گنبد به وضوح دیده می شوند. این یخچال ها که حاصل حرکت ثقلی توده های نمکی در جهت شیب زمین است در حاشیه کناره گنبد تشکیل می شود و به دلیل مشابهت آن با یخچال های یخی به این نام شهرت یافته اند.

آبشارهای نمکی آبشارهای زیبای نمکی از دیگر ویژگی های گردشگری گنبد نمکی دشتی هستند که چهره ای بس زیبا و دلنشین را به آن بخشیده اند. این آبشارها در واقع مسیر طبیعی جریان آب گنبد هستند. در فصول کم آبی به واسطه تبخیر کامل آب بلورهای زیبای نمکی ضخیمی در جهت جریان و به ویژه در مسیر آبشارها ایجاد می شوند و منظره تماشایی آبشار نمکی را ایجاد می کنند.

این پدیده نادر در اواسط بهار تا تابستان و پاییز دیده می شود. دره گل کلم دره گل کلم یکی از جالب ترین دیدنی های منطقه است. سراسر سطح دره را نمک هایی پوشانیده اند که به صورت گل کلم هستند. ابعاد این گل کلم های نمکی با یک دیگر متفاوت است و برخی از آن ها به صورت شکوفه هایی شکوفا به نظر می آیند.

دره گل کلم گنبد نمکی جاشک پلایا پلایا از پدیده های زیبای فرسایش حاصل از گنبدهای نمکی است که در دشت های دامنه ای پایین دست گنبدها به دلیل شور بودن آب های فصلی حاصل از این گنبدها و سیلان آن روی دشت و تمرکز در نواحی خط القعر آبرفت ها به صورت پهنه های نمکی ایجاد می شود. 

دودکش های جن دودکش های جن که با نام تخت دیو نیز شناخته می شوند از زیباترین پدیده های فرسایشی گنبد جاشک هستند. این پدیده به دلیل اختلاف در میزان فرسایش پذیری سنگ ها به صورت ستون هایی در میان نمک های گنبد ظاهر شده اند. دودکش های جن گنبد نمکی جاشک غارهای نمکی غارهای نمکی از دیگر جلوه های تماشایی گنبد نمکی دشتی هستند.

این غارها که بر اثر انحلال رسوبات نمکی ایجاد می شوند در جای جای گنبد قابل مشاهده هستند. در بخش های داخلی این غارها بلورهای زیبای نمک به صورت استلاگمیت و استلاگتیت جلوه ای دیدنی به غارها بخشیده اند. چشمه های نمکی این چشمه ها در واقع نبض حیات گنبد نمکی جاشک هستند.

از دل چشمه ها آب شور از اعماق زمین به سطح آن راه می یابد. این چشمه ها را در جای جای محدوده می توان دید. بدون چشمه های نمکی گنبد نمکی جاشک به پایان خود می رسد.

پایان خبر برای شما