چرا وزارت بهداشت بر سبوس دار کردن «نان» تاکید دارد؟

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت ضمن تاکید بر اهمیت تامین نان از «آرد کامل» تغذیه نامناسب را از علل اصلی سیر صعودی بیماری های غیرواگیر خواند و برنامه های این وزارتخانه برای سبوس دار کردن غلات بویژه نان را تشریح کرد.

دکتر احمد اسماعیل زاده در گفت و گو با برای شما، درباره اهمیت تامین نان از «آرد کامل» اظهار کرد: بر اساس بررسی های انجام شده، بیماری های غیرواگیر عامل اصلی مرگ و میر در کشور هستند و عوامل متعددی نیز در بروز این بیماری ها نقش دارند که ازجمله این موارد می توان به تغذیه، چاقی، فشارخون، دیابت، استرس و عدم تحرک اشاره کرد.

وی با اشاره به نقش چاقی در بروز برخی بیماری های غیرواگیر ادامه داد: مشخص است که یکی از مهم ترین عوامل موثر در بروز چاقی و بیماری های غیرواگیر، نوع تغذیه و غذای مردم است که طی شبانه روز مصرف می کنند. با استناد به بررسی های انجام شده در زمینه عوامل تغذیه ای موثر در بروز بیماری های غیرواگیر مشخص شد که عدم مصرف غلات کامل و یا غلات سبوس دار در کشور نقش مهم تری نسبت به موارد تغذیه ای دیگر در بروز بیماری های غیرواگیر دارد.

 چرا وزارت بهداشت بر سبوس دار کردن «نان» تاکید دارد؟

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت با اشاره به اینکه قوت اصلی که در ایران مصرف می شود، نان، برنج و عمدتا کربوهیدرات های تصفیه شده و بدون سبوس است، افزود: عموم مردم در کشور حدود 60 درصد کالری دریافتی خود را از کربوهیدرات ها و متاسفانه از کربوهیدرات های ناسالم دریافت می کنیم که از غلات سبوس دار تامین نمی شوند. به همین دلیل نیز سیاست وزارت بهداشت آن است که بر سبوس دار کردن غلات به ویژه نان توجه ویژه ای داشته باشد.

وی در این باره افزود: متوسط میزان مصرف روزانه نان هر فرد در کشور در نقاط مختلف کشور بین 280 تا 330 گرم است و ما اگر بتوانیم حداقل 50 درصد این نان ها را از غلات و آرد سبوس دار برای مردم فراهم کنیم، هم می تواند در پیشگیری از بروز بیماری های غیرواگیر موثر باشد و هم به واسطه فیبری که از طریق این غلات به بدن افراد می رسد در سلامت آن ها نقش مهمی ایفا کند.

تغذیه نامناسب و رشد روزافزون بیماری های غیرواگیر

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت در ادامه به برخی بیماری های غیرواگیر متاثر از تغذیه اشاره کرد و افزود: متاسفانه برخی از بیماری های غیرواگیر همچون سرطان کولون و چاقی رشد روزافزونی دارند که یکی از دلایل بروز و افزایش آن ها عدم مصرف فیبر کافی، عدم تحرک و سایر عادات غذایی نامناسب است. بنابراین یکی از مهم ترین سیاست های وزارت بهداشت طی دو سال اخیر توجه به مسیله «نان کامل» یا به عبارت بهتر نان سالم بوده است. یعنی هدف این است که آردی که در اختیار نانوایی ها قرار می گیرد از نوع سبوس دار باشد.

تدوین استانداردهای نان سالم

اسماعیل زاده در این باره ادامه داد: برای آردهای مصرفی در کشور تا کنون بین 17 تا 22 درصد سبوس گیری انجام می شود؛ یعنی آردی با درجه استخراج 78 تا 82 درصد در اختیار نانوایی ها قرار می گیرد، اما نان سالم که استاندارد آن طی سال گذشته توسط اداره استاندارد نوشته شد، نانی است که سبوس گیری در آن بین 2 تا 6 درصد باشد و سبوس آنچنان زیادی از آن گرفته نشود؛ این میزان نیز برای از بین بردن آلودگی های محیطی روی پوسته و آلودگی با فلزات سنگین است. این سبوس ها علاوه بر داشتن فیبر کافی، ویتامین ها و املاح کافی را نیز تامین می کنند.

وی افزود: خوشبختانه کمبود ویتامین هایی که در آرد سبوس دار وجود دارند در کشور ما احساس نمی شود و تمرکز اصلی وزارت بهداشت در مسیله آرد کامل بر فیبر و منیزیم است که نقش بسیار مهم تری در پیشگیری از بروز بیماری های غیرواگیر دارد و می تواند از مقاومت بدن افزاد به انسولین جلوگیری کند و به این ترتیب ابتلا به بیماری های مزمن را کاهش دهد.

مصوبه مجلس درباره ایجاد کارخانه های تولید «آرد کامل»

اسماعیل زاده ادامه داد: این سیاست وزارت بهداشت که در شورای عالی سلامت و امنیت غذایی پیگیری می شود و ما نیز در دفتر بهبود تغذیه جامعه اقدامات مناسبی برای آن انجام می دهیم، با پای کار آمدن مجلس قدرت بیشتری گرفته است و کمیسیون اصل 90 مجلس در سال گذشته مصوب کرده است که تمام دانشگاه های علوم پزشکی تا پایان سال در محدوده تحت پوشش خودشان حداقل یک کارخانه ایجاد کنند که «آرد کامل» تولید می کند و تا پایان سال 1403 نیز این تعداد به سه کارخانه در محدوده هر دانشگاه علوم پزشکی افزایش یابد. از طرفی نیز هماهنگی های بین بخشی توسط دبیرخانه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی در حال اجرا است که هم وزارت صنعت و هم اتحادیه ها در این امر مشارکت کنند که بتوانند نان سالم و کامل را در اختیار مردم قرار دهند.

و اما اقدامات استان ها برای تولید «آرد کامل»

وی درباره اقدامات انجام شده در این زمینه اظهار کرد: برخی از استان ها همچون استان های مرکزی، فارس، خراسان رضوی، اصفهان و البرز اقدامات مناسبی در این زمینه داشته اند و در هر کدام از آن ها تعدادی از نانوایی ها نان کامل ارایه می دهند؛ به طور مثال در استان مرکزی 100 نانوایی نان کامل تولید می کنند. از طریق فرمانداری و دانشگاه های علوم پزشکی پیگیری می شود که این روال به طور کامل در کشور جریان یابد.

«آرد کامل» چیست؟

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت در ادامه گفت: برخی سوال های علمی وجود دارد که آیا این آرد کامل فیبرکافی، ویتامین کافی و… دارد؟ آیا به دلیل اینکه این آرد موجب جذب کمتر املاح می شود، مصرف «روی» را تحت تاثیر قرار می دهد؟ ماندگاری این نان ها چقدراست؟ و…. که در دفتر بهبود تغذیه، دانشگاه علوم پزشکی اراک را که مسیله نان کامل در آن اجرا می شود مامور کرده ایم که در قالب یک پروژه این مسایل را بررسی کند.

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت ادامه داد: در واقع درخواست ما این بوده در استان مرکزی که یک کارخانه تولید آرد کامل داریم، از محل تولید، آرد نمونه گیری کنند که املاح و ویتامین های آن چقدر است؟ بررسی کنند که نانوا با چه فرایندی از آن آرد، نان درست می کند؟ و… در نهایت از مردمی که این نان ها را خریداری می کنند درباره بو، طعم، نحوه نگهداری و ماندگاری این نان ها پرس و جو کنند و سپس در آن منطقه ای که تعداد این نانوایی ها زیاد است، بررسی کنند، در این منطقه که افراد بیشتر از نان سبوس دار استفاده می کنند، میزان چاقی، دیابت، بیماری های غیرواگیر در قیاس با منطقه ای از آن شهر که نان سبوس دار ارایه نمی شود چه تفاوتی دارد؟ این پروپوزال توسط تیمی از دانشگاه علوم پزشکی اراک تعیین شده که بدون مستند اقدامی انجام نشود و ما بر اساس شواهد عینی که در کشور وجود دارد این اقدامات را انجام خواهیم داد.

غنی سازی آرد با آهن و اسیدفولیک در گذر 20 سالگی

وی همچنین در بخش دیگری از صحبت هایش درباره غنی سازی آرد با آهن و اسید فولیک و فواید این کار اظهار کرد: از سال 1384 طرح غنی سازی آرد با آهن و اسیدفولیک در حال اجرایی است. در سال جاری با توجه به اینکه 20 سال از اجرای این برنامه می گذرد با دستگاه هایی که در این کار نقش دارند یک بازنگری خواهیم کرد که روند غنی سازی با آهن و اسیدفولیک با همین روند ادامه داشته باشد یا به بازنگری و تغییر نیاز دارد؟ این موارد را با کمیته علمی تشکیل شده تا پایان سال بازنگری خواهیم کرد.

اجرای آزمایشی غنی سازی آرد با ویتامین «دی» در 2 استان

اسماعیل زاده همچنین گفت: یکی از اقداماتی که طی سال جاری در همکاری دفتر بهبود تغذیه با سازمان غذا و دارو آغاز خواهد شد نیز غنی سازی آرد با ویتامین دی است که با توجه به شیوع کمبود ویتامین دی در کشور بسیار اهمیت دارد که به صورت پایلوت در دو استان خراسان جنوبی و یزد انجام خواهد شد که آیا این اقدام می تواند کمبود ویتامین دی را جبران کند یا خیر؟ اگر این کار موثر باشد در سال های پیش رو این برنامه نیز در کشور اجرا خواهد شد.

غنی سازی مواد غذایی چقدر در جبران کمبود ریزمغذی ها اثرگذار است؟

اسماعیل زاده همچنین در پاسخ به این پرسش که غنی سازی نان و مواد غذایی تا چه حد می تواند در جبران کمبود ویتامین ها و ریزمغذی ها تاثیرگذار باشد؟ گفت: برای کمبود ریزمغذی ها در بدن افراد دو رویکرد وجود دارد که یکی از آن ها مکمل یاری است. به طور مثال کسی که کمبود آهن دارد مکمل آهن دریافت می کند؛ اما مکمل یاری راهکار طولانی مدت برای جبران کمبود ریزمغذی ها نیست و طبق توصیه سازمان جهانی بهداشت نیز مکمل یاری یک راهکار کوتاه مدت است و در جامعه ای که شیوع کمبود ریزمغذی وجود دارد، دولت باید به دنبال غنی سازی مواد غذایی باشد که بتواند از طریق آن مواد غذایی ویتامین ها و املاح را به مردم برساند.

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت در این باره گفت: در برخی کشورها غنی سازی ماست و لبنیات و روغن با ویتامین دی انجام می شود اما به دلیل اینکه میزان مصرف لبنیات در کشور ما خیلی بالا نیست و همچنین اگر مردم را برای مصرف ویتامین دی به مصرف روغن تشویق کنیم نیز ممکن است بر میزان دریافت کالری آن ها تاثیرگذار باشد؛ بنابراین با توجه به اینکه قوت قالب مردم نان است، کمیته علمی دفتر بهبود تغذیه، «نان» را برای غنی سازی با ویتامین دی انتخاب کرده است.

پایان خبر برای شما