18 علت گزگز، بی حسی و خواب رفتن انگشتان دست

چرا انگشتان دستم گزگز می کند و حس ندارند؟ علت سوزن سوزن شدن انگشتان دست چپ چیست؟ گزگز بی حسی و خواب رفتن انگشتان دست که به عنوان پارستزی شناخته می شود یک احساس رایج است که می تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد. این احساس ناخوشایند اغلب به صورت سوزن سوزن شدن مور مور شدن سوزش یا از دست دادن حس در انگشتان توصیف می شود. در بسیاری از موارد این علائم موقتی و بی ضرر هستند اما گاهی اوقات می توانند نشانه ای از یک مشکل پزشکی زمینه ای باشند که نیاز به توجه دارد.

در این مقاله به بررسی ۱۸ علت شایع گزگز بی حسی و خواب رفتن انگشتان دست می پردازیم. هدف ما ارائه اطلاعات دقیق و علمی به زبان ساده و قابل فهم برای عموم مردم است. با درک علل احتمالی این علائم می توانید تصمیمات آگاهانه تری در مورد سلامت خود بگیرید و در صورت نیاز به دنبال کمک پزشکی مناسب باشید.

علائم گزگز بی حسی و خواب رفتن انگشتان دست چیست؟

احساس گزگز بی حسی و خواب رفتن انگشتان دست می تواند به شکل های مختلفی ظاهر شود و ممکن است با علائم دیگری نیز همراه باشد. درک دقیق این علائم می تواند به پزشک در تشخیص علت اصلی کمک کند.

• گزگز : احساس سوزن سوزن شدن یا مور مور شدن که اغلب به صورت خفیف شروع شده و به تدریج شدت می یابد.
• بی حسی : از دست دادن حس در انگشتان که می تواند خفیف یا شدید باشد. در موارد شدید ممکن است فرد به طور کامل حس لامسه را در انگشتان خود از دست بدهد.
• خواب رفتن : احساسی شبیه به زمانی که دست یا پا به خواب می رود. این حالت معمولاً با بی حسی و گاهی اوقات گزگز همراه است.
• درد : درد ممکن است همراه با گزگز بی حسی و خواب رفتن باشد به خصوص اگر علت زمینه ای عصبی یا عضلانی باشد. درد می تواند به صورت سوزش تیر کشیدن یا مبهم توصیف شود.
• ضعف : در برخی موارد گزگز و بی حسی انگشتان دست می تواند با ضعف عضلات دست و انگشتان همراه باشد. این ضعف می تواند بر توانایی انجام کارهای ظریف مانند نوشتن یا بستن دکمه ها تأثیر بگذارد.
• تغییرات دمایی : برخی افراد ممکن است تغییراتی در دمای انگشتان خود تجربه کنند مانند احساس سردی یا گرمی غیرطبیعی در انگشتان گزگز و بی حس.
• تغییر رنگ پوست : در موارد نادر ممکن است تغییراتی در رنگ پوست انگشتان مشاهده شود مانند رنگ پریدگی کبودی یا قرمزی.

مهم است که به خاطر داشته باشید که علائم ذکر شده در بالا می توانند به صورت ترکیبی ظاهر شوند و شدت آنها می تواند متفاوت باشد. اگر گزگز بی حسی یا خواب رفتن انگشتان دست شما مداوم است بدتر می شود یا با علائم نگران کننده دیگری همراه است توصیه می شود به پزشک مراجعه کنید.

۱۸ علت شایع گزگز بی حسی و خواب رفتن انگشتان دست

علل متعددی برای گزگز بی حسی و خواب رفتن انگشتان دست وجود دارد. در اینجا ۱۸ مورد از شایع ترین علل به همراه توضیحات علمی و دقیق آورده شده است :

1. سندرم تونل کارپال (Carpal Tunnel Syndrome)

سندرم تونل کارپال یکی از شایع ترین علل گزگز و بی حسی انگشتان دست است. این سندرم زمانی رخ می دهد که عصب مدیان که از مچ دست به انگشتان دست می رود در تونل کارپال مچ دست فشرده می شود. تونل کارپال یک گذرگاه باریک در مچ دست است که توسط استخوان ها و رباط ها تشکیل شده است. فشردگی عصب مدیان می تواند ناشی از تورم بافت های اطراف عصب مانند رباط ها یا تاندون ها باشد.

علائم سندرم تونل کارپال :

1. • گزگز بی حسی و درد در انگشتان شست انگشت اشاره انگشت میانی و نیمی از انگشت حلقه. انگشت کوچک معمولاً تحت تأثیر قرار نمی گیرد.
   • علائم اغلب شب ها بدتر می شوند و ممکن است فرد را از خواب بیدار کنند.
   • ضعف در دست و مشکل در انجام کارهای ظریف مانند گرفتن اشیاء کوچک.
   • درد ممکن است به بازو و شانه انتشار یابد.

تشخیص و درمان سندرم تونل کارپال :

تشخیص معمولاً بر اساس معاینه فیزیکی و شرح حال بیمار صورت می گیرد. تست های تشخیصی مانند نوار عصب (EMG) و مطالعات هدایت عصبی (NCS) می توانند به تأیید تشخیص و تعیین شدت فشردگی عصب کمک کنند.

درمان های سندرم تونل کارپال بسته به شدت علائم متفاوت است. درمان های اولیه شامل استفاده از مچ بند اجتناب از فعالیت های تشدید کننده علائم و تزریق کورتیکواستروئید به تونل کارپال است. در موارد شدیدتر ممکن است جراحی برای آزاد کردن عصب مدیان ضروری باشد.

1. نوروپاتی محیطی (Peripheral Neuropathy)

نوروپاتی محیطی به آسیب اعصاب محیطی اطلاق می شود. اعصاب محیطی اعصابی هستند که خارج از مغز و نخاع قرار دارند و وظیفه انتقال پیام های حسی و حرکتی بین مغز و نخاع و سایر قسمت های بدن را بر عهده دارند. نوروپاتی محیطی می تواند علل مختلفی داشته باشد از جمله دیابت بیماری های خود ایمنی عفونت ها قرار گرفتن در معرض سموم و کمبود ویتامین ها.

علائم نوروپاتی محیطی :

1. • گزگز بی حسی سوزش و درد در دست ها و پاها.
   • ضعف عضلانی و از دست دادن تعادل.
   • مشکلات گوارشی مثانه و روده.
   • تغییرات در فشار خون و ضربان قلب.

تشخیص و درمان نوروپاتی محیطی :

تشخیص نوروپاتی محیطی شامل معاینه فیزیکی شرح حال بیمار تست های آزمایشگاهی (مانند آزمایش خون برای بررسی دیابت و کمبود ویتامین ها) و تست های عصبی (EMG/NCS) است.

درمان نوروپاتی محیطی به علت زمینه ای بستگی دارد. هدف اصلی درمان کاهش علائم مدیریت درد و جلوگیری از پیشرفت آسیب عصبی است. درمان ها ممکن است شامل داروها فیزیوتراپی تغییر سبک زندگی و درمان های مکمل باشد.

1. بیماری دیابت (Diabetes Mellitus)

دیابت یک بیماری مزمن است که با افزایش قند خون مشخص می شود. با گذشت زمان قند خون بالا می تواند به اعصاب محیطی آسیب برساند و منجر به نوروپاتی دیابتی شود. نوروپاتی دیابتی یکی از شایع ترین عوارض دیابت است و می تواند باعث گزگز بی حسی و درد در دست ها و پاها شود.

علائم نوروپاتی دیابتی :

1. • گزگز بی حسی سوزش و درد در پاها و دست ها (معمولاً به صورت جوراب و دستکش).
   • حساسیت بیش از حد به لمس (آلودینیا).
   • از دست دادن حس لامسه دما و درد.
   • ضعف عضلانی.
   • مشکلات تعادلی.

تشخیص و درمان نوروپاتی دیابتی :

تشخیص نوروپاتی دیابتی بر اساس شرح حال بیمار معاینه فیزیکی و تست های عصبی (EMG/NCS) صورت می گیرد. کنترل قند خون مهمترین بخش درمان نوروپاتی دیابتی است. درمان های دیگر شامل داروهای مسکن درد فیزیوتراپی و مراقبت از پا می باشد.

1. کمبود ویتامین B۱۲ (Vitamin B۱۲ Deficiency)

ویتامین B۱۲ یک ویتامین ضروری برای عملکرد صحیح سیستم عصبی است. کمبود ویتامین B۱۲ می تواند به آسیب عصبی منجر شود و علائمی مانند گزگز بی حسی و ضعف عضلانی ایجاد کند.

علائم کمبود ویتامین B۱۲ :

1. • گزگز و بی حسی در دست ها و پاها.
   • ضعف و خستگی.
   • مشکلات حافظه و تمرکز.
   • کم خونی (آنمی).
   • زبان دردناک و قرمز (گلوسیت).

تشخیص و درمان کمبود ویتامین B۱۲ :

تشخیص کمبود ویتامین B۱۲ با آزمایش خون صورت می گیرد. درمان شامل مکمل های ویتامین B۱۲ است که می تواند به صورت خوراکی یا تزریقی تجویز شود.

1. کم کاری تیروئید (Hypothyroidism)

کم کاری تیروئید وضعیتی است که در آن غده تیروئید به اندازه کافی هورمون تیروئید تولید نمی کند. هورمون های تیروئید برای تنظیم متابولیسم بدن و عملکرد صحیح بسیاری از اندام ها از جمله اعصاب ضروری هستند. کم کاری تیروئید می تواند باعث آسیب عصبی و علائمی مانند گزگز و بی حسی شود.

علائم کم کاری تیروئید :

1. • خستگی و ضعف.
   • افزایش وزن.
   • یبوست.
   • پوست خشک و موهای نازک.
   • حساسیت به سرما.
   • گزگز و بی حسی در دست ها و پاها.

تشخیص و درمان کم کاری تیروئید :

تشخیص کم کاری تیروئید با آزمایش خون برای اندازه گیری سطح هورمون های تیروئید صورت می گیرد. درمان شامل جایگزینی هورمون تیروئید با داروهای لووتیروکسین است.

1. مولتیپل اسکلروزیس (Multiple Sclerosis – MS)

مولتیپل اسکلروزیس یک بیماری خود ایمنی است که به غلاف میلین اعصاب در مغز و نخاع آسیب می رساند. میلین یک پوشش محافظتی است که به انتقال سریعتر پیام های عصبی کمک می کند. آسیب به میلین می تواند باعث اختلال در عملکرد عصبی و علائم مختلفی از جمله گزگز و بی حسی شود.

علائم مولتیپل اسکلروزیس :

1. • خستگی.
   • گزگز بی حسی و ضعف در اندام ها.
   • مشکلات بینایی (مانند دوبینی تاری دید نوریت اپتیک).
   • مشکلات تعادلی و هماهنگی.
   • اسپاسم عضلانی.
   • مشکلات مثانه و روده.

تشخیص و درمان مولتیپل اسکلروزیس :

تشخیص مولتیپل اسکلروزیس معمولاً شامل ترکیبی از معاینه عصبی MRI مغز و نخاع پونکسیون کمری و تست های بالقوه برانگیخته است. درمان MS بر مدیریت علائم کاهش حملات بیماری و کند کردن پیشرفت بیماری تمرکز دارد. درمان ها ممکن است شامل داروها فیزیوتراپی کاردرمانی و تغییر سبک زندگی باشد.

1. بیماری رینود (Raynaud’s Phenomenon)

بیماری رینود یک اختلال عروقی است که باعث انقباض عروق خونی کوچک در انگشتان دست و پا در پاسخ به سرما یا استرس می شود. این انقباض عروق خونی می تواند باعث کاهش جریان خون به انگشتان و علائمی مانند رنگ پریدگی کبودی گزگز بی حسی و درد شود.

علائم بیماری رینود :

1. • تغییر رنگ انگشتان دست و پا به سفید آبی و سپس قرمز در پاسخ به سرما یا استرس.
   • گزگز بی حسی و درد در انگشتان دست و پا.
   • احساس سردی در انگشتان دست و پا.

تشخیص و درمان بیماری رینود :

تشخیص بیماری رینود معمولاً بر اساس شرح حال بیمار و معاینه فیزیکی صورت می گیرد. تست های تشخیصی مانند تست چالش سرما و کاپیلاروسکوپی ناخن ممکن است برای تأیید تشخیص و رد سایر شرایط انجام شود.

درمان بیماری رینود شامل اجتناب از قرار گرفتن در معرض سرما ترک سیگار مدیریت استرس و داروها برای گشاد کردن عروق خونی است.

1. فشار بر اعصاب (Nerve Compression)

فشار بر اعصاب در نقاط مختلف بدن می تواند منجر به گزگز بی حسی و درد در ناحیه تحت عصب دهی آن عصب شود. علاوه بر سندرم تونل کارپال فشردگی اعصاب می تواند در سایر نقاط بدن نیز رخ دهد مانند گردن آرنج و شانه.

1. • فشردگی عصب اولنار در آرنج (Cubital Tunnel Syndrome) : فشردگی عصب اولنار در آرنج می تواند باعث گزگز و بی حسی در انگشت کوچک و نیمی از انگشت حلقه شود.
   • فشردگی عصب رادیال در بازو (Radial Tunnel Syndrome) : فشردگی عصب رادیال در بازو می تواند باعث درد و ضعف در بازو و مچ دست شود و گاهی اوقات با گزگز و بی حسی در پشت دست و انگشتان همراه است.
   • فشردگی اعصاب گردن (Cervical Radiculopathy) : فشردگی ریشه های عصبی در گردن می تواند باعث درد گزگز و بی حسی در گردن شانه بازو و دست شود.

تشخیص و درمان فشردگی اعصاب :

تشخیص فشردگی اعصاب معمولاً بر اساس معاینه فیزیکی شرح حال بیمار و تست های عصبی (EMG/NCS) صورت می گیرد. درمان به محل و علت فشردگی عصب بستگی دارد و ممکن است شامل استراحت یخ فیزیوتراپی دارو و در موارد شدید جراحی باشد.

1. آرتریت روماتوئید (Rheumatoid Arthritis)

آرتریت روماتوئید یک بیماری خود ایمنی مزمن است که باعث التهاب مفاصل می شود. التهاب مفاصل می تواند به اعصاب اطراف مفاصل فشار وارد کند و منجر به گزگز بی حسی و درد شود. آرتریت روماتوئید اغلب مفاصل دست و مچ دست را درگیر می کند و می تواند باعث سندرم تونل کارپال و سایر انواع فشردگی اعصاب شود.

علائم آرتریت روماتوئید :

1. • درد تورم و سفتی مفاصل (به خصوص در صبح).
   • خستگی.
   • تب خفیف.
   • بی اشتهایی.
   • گزگز و بی حسی در دست ها و پاها.

تشخیص و درمان آرتریت روماتوئید :

تشخیص آرتریت روماتوئید بر اساس معاینه فیزیکی آزمایش خون (مانند فاکتور روماتوئید و آنتی بادی ضد CCP) و تصویربرداری (مانند رادیوگرافی و MRI) صورت می گیرد. درمان آرتریت روماتوئید بر کاهش التهاب تسکین درد جلوگیری از آسیب مفصلی و بهبود عملکرد تمرکز دارد. درمان ها ممکن است شامل داروها فیزیوتراپی کاردرمانی و در موارد شدید جراحی باشد.

1. لوپوس (Systemic Lupus Erythematosus – SLE)

لوپوس یک بیماری خود ایمنی مزمن است که می تواند بسیاری از اندام های بدن از جمله مفاصل پوست کلیه ها خون قلب و ریه ها را تحت تاثیر قرار دهد. لوپوس می تواند سیستم عصبی را نیز درگیر کند و باعث نوروپاتی محیطی و علائمی مانند گزگز و بی حسی شود.

علائم لوپوس :

1. • خستگی.
   • درد مفاصل.
   • بثورات پوستی (به خصوص بثورات پروانه ای روی صورت).
   • تب.
   • حساسیت به نور خورشید.
   • گزگز و بی حسی در دست ها و پاها.

تشخیص و درمان لوپوس :

تشخیص لوپوس می تواند چالش برانگیز باشد زیرا علائم آن می تواند بسیار متنوع و غیر اختصاصی باشد. تشخیص معمولاً بر اساس ترکیبی از معاینه فیزیکی آزمایش خون (مانند آنتی بادی های ضد هسته ای – ANA) و سایر تست های تشخیصی صورت می گیرد. درمان لوپوس بر مدیریت علائم کاهش التهاب و جلوگیری از آسیب اندام تمرکز دارد. درمان ها ممکن است شامل داروها تغییر سبک زندگی و مراقبت های حمایتی باشد.

1. بیماری کلیوی (Kidney Disease)

بیماری کلیوی مزمن می تواند منجر به تجمع مواد زائد در بدن شود که به عنوان اورمی شناخته می شود. اورمی می تواند به اعصاب محیطی آسیب برساند و باعث نوروپاتی اورمیک شود. نوروپاتی اورمیک می تواند علائمی مانند گزگز بی حسی سوزش و خارش پوست ایجاد کند.

علائم نوروپاتی اورمیک :

1. • گزگز و بی حسی در دست ها و پاها (به خصوص پاها).
   • سوزش و خارش پوست.
   • ضعف عضلانی.
   • سندرم پای بیقرار.

تشخیص و درمان نوروپاتی اورمیک :

تشخیص نوروپاتی اورمیک بر اساس شرح حال بیمار معاینه فیزیکی و آزمایش خون برای بررسی عملکرد کلیه صورت می گیرد. درمان نوروپاتی اورمیک شامل مدیریت بیماری کلیوی زمینه ای از طریق دیالیز یا پیوند کلیه است. درمان های دیگر شامل داروهای مسکن درد و داروهای کاهش دهنده خارش است.

1. بیماری کبد (Liver Disease)

بیماری کبد مزمن می تواند منجر به تجمع سموم در بدن شود که می تواند به اعصاب محیطی آسیب برساند و باعث نوروپاتی کبدی شود. نوروپاتی کبدی می تواند علائمی مانند گزگز بی حسی سوزش و ضعف عضلانی ایجاد کند.

علائم نوروپاتی کبدی :

1. • گزگز و بی حسی در دست ها و پاها.
   • سوزش و خارش پوست.
   • ضعف عضلانی.
   • خستگی.
   • زردی پوست و چشم ها (یرقان).

تشخیص و درمان نوروپاتی کبدی :

تشخیص نوروپاتی کبدی بر اساس شرح حال بیمار معاینه فیزیکی و آزمایش خون برای بررسی عملکرد کبد صورت می گیرد. درمان نوروپاتی کبدی شامل مدیریت بیماری کبدی زمینه ای است. درمان های دیگر شامل داروهای مسکن درد و درمان های حمایتی است.

1. داروها (Medications)

برخی داروها می توانند به عنوان عارضه جانبی باعث گزگز و بی حسی انگشتان دست شوند. داروهای شیمی درمانی داروهای ضد تشنج داروهای HIV و برخی آنتی بیوتیک ها از جمله داروهایی هستند که می توانند باعث نوروپاتی محیطی ناشی از دارو شوند.

داروهای شایع مرتبط با گزگز و بی حسی :

1. • سیس پلاتین و پاکلیتاکسل (شیمی درمانی).
   • فنی توئین و کاربامازپین (داروهای ضد تشنج).
   • دیدانوزین و استاوودین (داروهای HIV).
   • مترونیدازول و نیتروفورانتوئین (آنتی بیوتیک ها).

تشخیص و درمان نوروپاتی ناشی از دارو :

تشخیص نوروپاتی ناشی از دارو بر اساس شرح حال بیمار و بررسی داروهای مصرفی صورت می گیرد. درمان اصلی قطع داروی عامل است. در برخی موارد علائم ممکن است پس از قطع دارو به طور کامل برطرف شوند اما در موارد دیگر آسیب عصبی ممکن است دائمی باشد. درمان های دیگر شامل داروهای مسکن درد و درمان های حمایتی است.

1. قرار گرفتن در معرض سموم (Exposure to Toxins)

قرار گرفتن در معرض برخی سموم مانند فلزات سنگین (سرب جیوه آرسنیک) و مواد شیمیایی صنعتی می تواند به اعصاب محیطی آسیب برساند و باعث نوروپاتی سمی شود. نوروپاتی سمی می تواند علائمی مانند گزگز بی حسی سوزش ضعف عضلانی و مشکلات تعادلی ایجاد کند.

سموم شایع مرتبط با نوروپاتی سمی :

1. • سرب.
   • جیوه.
   • آرسنیک.
   • تالیم.
   • حلال های صنعتی.
   • آفت کش ها.

تشخیص و درمان نوروپاتی سمی :

تشخیص نوروپاتی سمی بر اساس شرح حال بیمار معاینه فیزیکی آزمایش خون و ادرار برای بررسی سطح سموم و تست های عصبی (EMG/NCS) صورت می گیرد. درمان نوروپاتی سمی شامل اجتناب از قرار گرفتن بیشتر در معرض سموم درمان های سم زدایی و درمان های حمایتی برای مدیریت علائم است.

1. الکلیسم (Alcoholism)

مصرف مزمن و بیش از حد الکل می تواند به اعصاب محیطی آسیب برساند و منجر به نوروپاتی الکلی شود. نوروپاتی الکلی می تواند علائمی مانند گزگز بی حسی سوزش ضعف عضلانی و مشکلات تعادلی ایجاد کند. کمبود ویتامین های گروه B به ویژه تیامین که اغلب در افراد الکلی دیده می شود می تواند در ایجاد نوروپاتی الکلی نقش داشته باشد.

علائم نوروپاتی الکلی :

1. • گزگز و بی حسی در دست ها و پاها (به خصوص پاها).
   • سوزش و درد.
   • ضعف عضلانی.
   • مشکلات تعادلی و راه رفتن.

تشخیص و درمان نوروپاتی الکلی :

تشخیص نوروپاتی الکلی بر اساس شرح حال بیمار معاینه فیزیکی و تست های عصبی (EMG/NCS) صورت می گیرد. درمان نوروپاتی الکلی شامل ترک الکل مکمل های ویتامین (به خصوص تیامین) و درمان های حمایتی برای مدیریت علائم است.

1. عفونت ها (Infections)

برخی عفونت ها می توانند به اعصاب محیطی آسیب برسانند و باعث نوروپاتی عفونی شوند. عفونت های ویروسی مانند زونا (هرپس زوستر) HIV و بیماری لایم (عفونت باکتریایی ناشی از نیش کنه) می توانند باعث گزگز بی حسی و درد شوند.

عفونت های شایع مرتبط با نوروپاتی عفونی :

1. • زونا (هرپس زوستر).
   • HIV.
   • بیماری لایم.
   • هپاتیت C.
   • دیفتری.

تشخیص و درمان نوروپاتی عفونی :

تشخیص نوروپاتی عفونی بر اساس شرح حال بیمار معاینه فیزیکی آزمایش خون برای شناسایی عفونت و تست های عصبی (EMG/NCS) صورت می گیرد. درمان نوروپاتی عفونی شامل درمان عفونت زمینه ای با داروهای ضد ویروسی آنتی بیوتیک ها یا سایر داروهای مناسب است.

1. تومورها و کیست ها (Tumors and Cysts)

تومورها و کیست ها که در نزدیکی اعصاب محیطی رشد می کنند می توانند به اعصاب فشار وارد کرده و باعث گزگز بی حسی درد و ضعف عضلانی شوند. تومورهای خوش خیم (غیر سرطانی) و بدخیم (سرطانی) هر دو می توانند باعث فشردگی عصب شوند.

تومورها و کیست های شایع مرتبط با فشردگی عصب :

1. • نورومای آکوستیک (تومور عصب شنوایی).
   • نوروفیبروما (تومور غلاف عصبی).
   • گانگلیون سیست (کیست مفصلی یا تاندونی).

تشخیص و درمان فشردگی عصب ناشی از تومور یا کیست :

تشخیص فشردگی عصب ناشی از تومور یا کیست معمولاً با تصویربرداری مانند MRI یا CT اسکن صورت می گیرد. درمان به نوع اندازه و محل تومور یا کیست بستگی دارد و ممکن است شامل جراحی پرتودرمانی شیمی درمانی یا ترکیبی از این روش ها باشد.

1. اضطراب و حملات پانیک (Anxiety and Panic Attacks)

در برخی موارد گزگز و بی حسی انگشتان دست می تواند ناشی از اضطراب و حملات پانیک باشد. در طول حملات اضطرابی یا پانیک تنفس سریع و سطحی (هایپرونتیلاسیون) می تواند باعث کاهش سطح دی اکسید کربن در خون شود که می تواند منجر به تغییرات شیمیایی در بدن و علائمی مانند گزگز و بی حسی شود.

علائم گزگز و بی حسی ناشی از اضطراب :

1. • گزگز و بی حسی در انگشتان دست انگشتان پا و اطراف دهان.
   • تنگی نفس و تپش قلب.
   • سرگیجه و سبکی سر.
   • ترس و وحشت.

تشخیص و درمان گزگز و بی حسی ناشی از اضطراب :

تشخیص گزگز و بی حسی ناشی از اضطراب معمولاً بر اساس شرح حال بیمار معاینه فیزیکی و رد سایر علل پزشکی صورت می گیرد. درمان شامل مدیریت اضطراب و حملات پانیک از طریق روان درمانی (مانند درمان شناختی رفتاری – CBT) داروها و تکنیک های آرام سازی (مانند تنفس عمیق و مدیتیشن) است.

تشخیص گزگز بی حسی و خواب رفتن انگشتان دست

تشخیص علت گزگز بی حسی و خواب رفتن انگشتان دست شامل یک فرآیند جامع است که با شرح حال دقیق و معاینه فیزیکی شروع می شود. پزشک شما در مورد علائم شما سابقه پزشکی داروهای مصرفی و عوامل سبک زندگی سوال خواهد کرد.

معاینه فیزیکی :

پزشک شما معاینه فیزیکی کاملی انجام خواهد داد که شامل موارد زیر است :

• بررسی حس : پزشک حس لامسه درد دما و ارتعاش را در انگشتان و دست شما بررسی می کند.
• بررسی قدرت عضلانی : قدرت عضلات دست و بازو بررسی می شود تا ضعف عضلانی مشخص شود.
• تست های عصبی : تست های خاصی برای ارزیابی عملکرد اعصاب محیطی انجام می شود مانند تست تینل و فالن برای سندرم تونل کارپال.
• بررسی رفلکس ها : رفلکس های دست و بازو برای بررسی عملکرد سیستم عصبی بررسی می شوند.

تست های تشخیصی :

بر اساس یافته های معاینه فیزیکی و شرح حال پزشک ممکن است تست های تشخیصی بیشتری را برای تعیین علت گزگز و بی حسی توصیه کند از جمله :

• نوار عصب و عضله (EMG/NCS) : این تست ها فعالیت الکتریکی اعصاب و عضلات را اندازه گیری می کنند و می توانند به تشخیص آسیب عصبی و فشردگی عصب کمک کنند.
• تصویربرداری : رادیوگرافی (اشعه ایکس) MRI (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی) یا CT اسکن (توموگرافی کامپیوتری) ممکن است برای بررسی ساختارهای استخوانی و بافت نرم و شناسایی فشردگی عصب تومورها یا سایر ناهنجاری ها انجام شود.
• آزمایش خون : آزمایش خون می تواند برای بررسی شرایط پزشکی زمینه ای مانند دیابت کمبود ویتامین ها کم کاری تیروئید بیماری کلیوی بیماری کبد بیماری های خود ایمنی و عفونت ها انجام شود.

درمان گزگز بی حسی و خواب رفتن انگشتان دست

درمان گزگز بی حسی و خواب رفتن انگشتان دست به علت زمینه ای بستگی دارد. هدف اصلی درمان رفع علت اصلی کاهش علائم و جلوگیری از آسیب عصبی بیشتر است.

درمان های غیر جراحی :

در بسیاری از موارد درمان های غیر جراحی می توانند به تسکین علائم و بهبود عملکرد کمک کنند. این درمان ها شامل موارد زیر است :

• تغییر سبک زندگی :
  • استراحت : اجتناب از فعالیت هایی که علائم را تشدید می کنند.
  • اصلاح وضعیت بدن : حفظ وضعیت بدنی مناسب به خصوص هنگام نشستن و کار با کامپیوتر.
  • ورزش : انجام ورزش های منظم و کششی برای بهبود گردش خون و انعطاف پذیری.
  • ترک سیگار : سیگار کشیدن می تواند جریان خون را کاهش داده و علائم را بدتر کند.
  • مدیریت وزن : اضافه وزن یا چاقی می تواند فشار بیشتری بر اعصاب وارد کند.
  • کنترل قند خون : برای افراد دیابتی کنترل دقیق قند خون بسیار مهم است.
• داروها :
  • مسکن های درد : داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن و ایبوپروفن می توانند به تسکین درد خفیف تا متوسط کمک کنند.
  • داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) : NSAIDs مانند ناپروکسن و دیکلوفناک می توانند به کاهش التهاب و درد کمک کنند.
  • کورتیکواستروئیدها : کورتیکواستروئیدها می توانند به صورت خوراکی یا تزریقی برای کاهش التهاب شدید استفاده شوند.
  • داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای و داروهای ضد تشنج : این داروها می توانند برای مدیریت درد عصبی مزمن استفاده شوند.
  • مکمل های ویتامین : در صورت وجود کمبود ویتامین مکمل های ویتامین B۱۲ یا سایر ویتامین ها ممکن است توصیه شود.
• فیزیوتراپی و کاردرمانی :
  • تمرینات کششی و تقویتی : فیزیوتراپیست می تواند تمرینات خاصی را برای بهبود قدرت انعطاف پذیری و دامنه حرکتی دست و مچ دست آموزش دهد.
  • اسپلینت و بریس : استفاده از اسپلینت مچ دست به خصوص در شب می تواند به بی حرکت کردن مچ دست و کاهش فشار بر عصب مدیان در سندرم تونل کارپال کمک کند.
  • کاردرمانی : کاردرمانگر می تواند راهکارهایی را برای انجام فعالیت های روزمره به روشی ارائه دهد که فشار کمتری به دست و مچ دست وارد شود.
• تزریق کورتیکواستروئید : تزریق کورتیکواستروئید به ناحیه آسیب دیده می تواند به کاهش التهاب و تسکین درد کمک کند. این روش معمولاً برای سندرم تونل کارپال و سایر انواع فشردگی عصب استفاده می شود.

درمان جراحی :

در مواردی که درمان های غیر جراحی موثر نباشند یا علائم شدید باشند ممکن است جراحی توصیه شود. جراحی معمولاً برای آزاد کردن فشردگی عصب انجام می شود.

• جراحی سندرم تونل کارپال : جراحی سندرم تونل کارپال شامل برش رباط کارپال برای افزایش فضای تونل کارپال و کاهش فشار بر عصب مدیان است.
• جراحی رفع فشردگی عصب اولنار : جراحی رفع فشردگی عصب اولنار در آرنج شامل آزاد کردن عصب اولنار از فشردگی در تونل کوبیتال است.
• جراحی برداشتن تومور یا کیست : در صورت وجود تومور یا کیست که به عصب فشار وارد می کند جراحی برای برداشتن تومور یا کیست ممکن است ضروری باشد.

پیشگیری از گزگز بی حسی و خواب رفتن انگشتان دست

پیشگیری از گزگز بی حسی و خواب رفتن انگشتان دست بستگی به علت زمینه ای دارد. با این حال برخی اقدامات کلی وجود دارد که می تواند به کاهش خطر ابتلا به این علائم کمک کند :

• حفظ وضعیت بدنی مناسب : به خصوص هنگام نشستن ایستادن و کار با کامپیوتر.
• رعایت اصول ارگونومی : محیط کار خود را به صورت ارگونومیک تنظیم کنید تا فشار کمتری به دست ها و مچ دست وارد شود.
• اجتناب از حرکات تکراری : در صورت امکان از انجام حرکات تکراری دست و مچ دست به مدت طولانی خودداری کنید. در صورت اجتناب ناپذیر بودن استراحت های منظم داشته باشید و تمرینات کششی انجام دهید.
• مدیریت شرایط پزشکی زمینه ای : در صورت ابتلا به دیابت کم کاری تیروئید آرتریت روماتوئید یا سایر بیماری های زمینه ای آنها را به خوبی مدیریت کنید.
• تغذیه سالم : یک رژیم غذایی سالم و متعادل داشته باشید و از کمبود ویتامین ها جلوگیری کنید.
• ترک سیگار : سیگار کشیدن می تواند جریان خون را کاهش داده و خطر ابتلا به نوروپاتی محیطی را افزایش دهد.
• مصرف متعادل الکل : مصرف بیش از حد الکل می تواند به اعصاب آسیب برساند.
• اجتناب از قرار گرفتن در معرض سموم : از قرار گرفتن در معرض فلزات سنگین و مواد شیمیایی صنعتی خودداری کنید.

راهکارهای خانگی برای تسکین گزگز بی حسی و خواب رفتن انگشتان دست

در حالی که راهکارهای خانگی نمی توانند علت اصلی گزگز و بی حسی انگشتان دست را درمان کنند اما می توانند به تسکین علائم خفیف و موقت کمک کنند :

• کمپرس گرم یا سرد : استفاده از کمپرس گرم یا سرد بر روی ناحیه آسیب دیده می تواند به کاهش درد و التهاب کمک کند.
• ماساژ : ماساژ ملایم دست و انگشتان می تواند به بهبود گردش خون و کاهش تنش عضلانی کمک کند.
• تمرینات کششی : انجام تمرینات کششی ساده برای دست و مچ دست می تواند به بهبود انعطاف پذیری و کاهش فشار بر اعصاب کمک کند. (مثال : باز و بسته کردن مشت خم و راست کردن مچ دست چرخش مچ دست).
• غوطه وری در آب گرم : غوطه ور کردن دست ها در آب گرم می تواند به تسکین درد و کاهش سفتی مفاصل کمک کند.
• مکمل های ویتامین : در صورت مشکوک بودن به کمبود ویتامین مصرف مکمل های ویتامین B۱۲ یا سایر ویتامین ها ممکن است مفید باشد (پس از مشورت با پزشک).
• اجتناب از فشار طولانی مدت : از قرار دادن دست ها در وضعیت های ثابت و طولانی مدت که می تواند به اعصاب فشار وارد کند خودداری کنید.
• استراحت کافی : اطمینان حاصل کنید که به اندازه کافی استراحت می کنید و از استرس دوری می کنید.

نتیجه گیری

گزگز بی حسی و خواب رفتن انگشتان دست علائم رایجی هستند که می توانند ناشی از طیف گسترده ای از عوامل باشند. در حالی که بسیاری از علل بی ضرر هستند برخی از آنها می توانند نشانه ای از یک مشکل پزشکی زمینه ای جدی تر باشند. درک علل احتمالی علائم روش های تشخیص درمان و پیشگیری از این علائم می تواند به شما در مدیریت بهتر سلامت خود کمک کند.

اگر گزگز بی حسی یا خواب رفتن انگشتان دست شما مداوم است بدتر می شود یا با علائم نگران کننده دیگری همراه است مهم است که به پزشک مراجعه کنید. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می تواند به جلوگیری از عوارض جدی تر و بهبود کیفیت زندگی شما کمک کند.

پرسش و پاسخ متداول (FAQ)

۱. چه زمانی باید برای گزگز و بی حسی انگشتان دست به پزشک مراجعه کنم؟

در موارد زیر توصیه می شود به پزشک مراجعه کنید :

• گزگز و بی حسی ناگهانی و شدید شروع شود.
• علائم به طور مداوم بدتر شوند.
• علائم با درد شدید ضعف عضلانی از دست دادن تعادل یا مشکلات بینایی همراه باشند.
• علائم پس از آسیب دیدگی یا ضربه ایجاد شوند.
• علائم با علائم دیگر مانند تب کاهش وزن غیر قابل توضیح یا بثورات پوستی همراه باشند.
• راهکارهای خانگی و تغییر سبک زندگی به تسکین علائم کمک نکنند.

۲. آیا گزگز و بی حسی انگشتان دست همیشه نشانه یک بیماری جدی است؟

خیر در بسیاری از موارد گزگز و بی حسی انگشتان دست ناشی از علل بی ضرر مانند فشار موقت بر عصب یا وضعیت نامناسب بدن است. با این حال مهم است که علائم را جدی بگیرید و در صورت مداوم بودن یا بدتر شدن آنها به پزشک مراجعه کنید تا علل جدی تر رد شوند.

۳. آیا راهی برای پیشگیری کامل از گزگز و بی حسی انگشتان دست وجود دارد؟

پیشگیری کامل از گزگز و بی حسی انگشتان دست همیشه امکان پذیر نیست زیرا برخی از علل زمینه ای مانند بیماری های ژنتیکی یا خود ایمنی قابل پیشگیری نیستند. با این حال با رعایت نکات پیشگیرانه ذکر شده در این مقاله مانند حفظ وضعیت بدنی مناسب رعایت اصول ارگونومی مدیریت شرایط پزشکی زمینه ای و داشتن سبک زندگی سالم می توانید خطر ابتلا به این علائم را کاهش دهید.

توصیه نهایی :

اطلاعات ارائه شده در این مقاله فقط برای اهداف آموزشی و اطلاعاتی است و نباید به عنوان جایگزینی برای مشاوره پزشکی حرفه ای تلقی شود. اگر در مورد گزگز بی حسی یا خواب رفتن انگشتان دست خود نگرانی دارید توصیه می شود با پزشک خود مشورت کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب را دریافت کنید. پزشک شما می تواند بر اساس شرایط خاص شما بهترین برنامه درمانی را توصیه کند.