۴ اولویت اساسی سیاست خارجی دولت چهاردهم

حسین اصغری‌ثانی در گفت‌وگو با برای شما با بیان اینکه باید مهم‌ترین اولویت دولت چهاردهم حل مسئله برنامه هسته‌ای و برجام باشد، اظهار کرد: همان طور که از رویه‌های گذشته و مناظرات آقای پزشکیان پیداست، تا مسئله برجام را حل نکنیم، هرچقدر که با کشورهای همسایه، منطقه و نظام بین‌الملل روابطمان را گسترش دهیم، برایمان مابه‌ازای اقتصادی ندارد. ما اکنون روابطمان با امارات، قطر، ترکیه، پاکستان و سایر همسایگان، روابط خوبی است اما حتی نمی‌توانیم پول خودمان را از آن‌ها بگیریم یا با آن‌ها مراودات مالی داشته باشیم.

وی با اشاره به منفی بودن تراز تجارت خارجی‌مان، اضافه کرد: در حالیکه چینی‌ها در پاکستان و حتی افغانستان سرمایه‌گذاری کردند، سایه برجام و FATF در مراودات ما با سایر کشورها سنگینی می‌کند. 

این تحلیلگر مسائل بین الملل ادامه داد: وضعیت به صورتی است که دکترین سیاست خارجی نداریم. بیشتر سیاست خارجی ما جنبه واکنشی دارد. از قبل هدفمند حرکت نکردیم و در حوزه سیاست خارجی از راهبرد خاصی هم پیروی نمی‌کنیم. در حالیکه یکی از منحصر بفردترین کشورها در حوزه بین‌الملل هستیم، حتی نتوانستیم از سرمایه و مزیت‌های ژئوپلیتیک‌مان در حوزه سیاست خارجی استفاده کنیم. از شمال به جنوب و از شرق به غرب در میانه دنیا قرار داریم. کشوری هستیم که از چهار گوشه به دنیای بیرون راه دارد. از سمت تبریز به اروپا، از مشهد به آسیای صغیر، از چابهار به شبه قاره هند و از خرمشهر و اهواز به منطقه خاورمیانه عربی متصل هستیم، اما از هیچ کدام این موارد نتوانستیم بهره لازم را ببریم.

اصغری‌ثانی با اشاره به اینکه باید دولت همزمان که نگاه به شرق دارد، روابط با غرب و کشورهای قاره آفریقا را تقویت کند، گفت: باید حتما در پرونده هسته‌ای به نتیجه برسیم. مسئله FATF را حل کنیم تمرکزمان را روی کشورهای همسایه بگذاریم و روابطمان را با آن‌ها ارتقا بدهیم و در فاز بعد اگر نگاه به شرق داریم باید تعریف درستی از آن داشته باشیم. بسیاری از کشورها مانند تایلند، مالزی، اندونزی، ژاپن و کره شمالی هستند که دولت باید از ظرفیت وجود آن‌ها استفاده کند.

وی درخصوص لزوم پیگیری برنامه‌های ناتمام دولت سیزدهم عنوان کرد: در دولت سیزدهم عضو شانگهای و بریکس شدیم. همچنین ادامه مذاکرات دولت دوازدهم برای احیا برجام را دولت سیزدهم دنبال می‌کرد. در حال حاضر برجام پرونده حل‌نشده از دولت قبل است که در دستور کار وزارت خارجه قرار گرفته است. 

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل با بیان اینکه تاکنون وزارت خارجه بیشتر در نقش مجری عمل کرده و امیدواریم از این پس بیشتر در نقش طراح ظاهر شود، اضافه کرد: نباید طوری عمل کنیم که جنگ اوکراین گسترش پیدا کند. به نظر من وزارت خارجه می‌تواند با ابتکار عمل و در قالب دیپلماسی صلح، به عنوان میانجی میان روسیه و اوکراین ظاهر شود. حداقل در خاورمیانه وزارت خارجه باید نقش خودش را به عنوان میانجی و در قالب دیپلماسی صلح در تحولاتی همچون غزه، رفح و یمن به درستی ایفا کند. ایران می‌تواند از ظرفیت میانجی‌گری در راستای طراحی دیپلماسی صلح در منطقه استفاده کند چون هم ظرفیتش را دارد و هم توان اجرایش را.

اصغری‌ثانی با اشاره به تاکیدات دکتر پزشکیان بر اجماع در امور داخلی، ادامه داد: مبنای سیاست خارجی، سیاست داخلی است. اگر اجماع در داخل انجام نشود، حتی با وجود بهترین دیپلمات‌ها، طراحی سیاست خارجی، اهداف مشخص و ابزارهای لازم، به نتیجه نخواهیم رسید. از این نظر که دولت قصد اجماع با نیروهای سیاسی دارد حرفی نیست. در این خصوص دولت پای کار است اما مسئله اینجاست که از چه طریقی و چگونه باید انجام بگیرد. ما در هر موضوع سیاست خارجی نهادها، افراد و گروه‌های ذی‌نفوذی داریم. باید دید دولت در این خصوص چه ابتکار عملی دارد و مهم‌تر آنکه چطور می‌خواهد از ظرفیت حاکمیت استفاده کند. 

پایان خبر برای شما