فرق بایننس کوین و اسمارت چین

بایننس کوین (BNB) یه ارز دیجیتاله، ولی بایننس اسمارت چین (BSC) یک بلاک چینه. این دوتا تفاوت های مهمی دارن که دونستنشون برای هر کسی که تو دنیای کریپتو فعاله، حسابی لازمه و کمک می کنه اشتباهی نکنی و دارایی هات رو از دست ندی. اکوسیستم بایننس که حالا اسمش شده BNB Chain، یه دنیاست که این سه تا عضو اصلیش هستن و هر کدوم کار خودشون رو دارن.

توی این مقاله، می خوایم فرق این سه تا رو براتون مو به مو توضیح بدیم تا دیگه هیچ ابهامی نمونه. از بایننس کوین (BNB) که مثل بنزین این اکوسیستم می مونه، تا بایننس چین (Binance Chain) که برای سرعت و کارایی بالا ساخته شد، و بایننس اسمارت چین (Binance Smart Chain) که برای قراردادهای هوشمند و دنیای دیفای (DeFi) به میدون اومد، همه رو با زبون خودمونی براتون روشن می کنیم. حتی به تغییر اسم این شبکه ها به «BNB Chain» هم می پردازیم تا اطلاعاتتون حسابی به روز باشه. پس اگه همیشه این اسما براتون گیج کننده بوده، جای درستی اومدید!

اکوسیستم بایننس: یه نگاهی به ساختار و چطوری بزرگ شد

صرافی بایننس رو چانگ پنگ ژائو (Changpeng Zhao) که همه بهش میگن CZ، تو جولای ۲۰۱۷ راه انداخت. CZ آدم کارکشته ای تو این حوزه بوده و قبل از بایننس، مدیر ارشد فناوری صرافی OkCoin بود و تو پروژه های بزرگی مثل بورس توکیو هم نقش داشته. خلاصه، یه شبِ به اینجا نرسیده و حسابی پخته کاری کرده.

بایننس با مدیریت CZ، از یه صرافی ساده شروع کرد و کم کم شد یه غول تو دنیای بلاک چین. این پلتفرم الان دو تا بلاک چین داره (که قبلاً بایننس چین و بایننس اسمارت چین بودن)، دو تا صرافی (هم متمرکز و هم غیرمتمرکز) و کلی خدمات مالی دیگه مثل وام ، کارت اعتباری کریپتویی، استخراج نقدینگی و هزار تا چیز دیگه. این همه تنوع باعث شده بایننس حسابی تو دل کاربرا جا باز کنه.

این اکوسیستم فقط به خرید و فروش ختم نمیشه. بایننس کلی کار دیگه هم می کنه، مثلاً تو کارای خیریه فعاله، برای استارتاپ ها سرمایه جور می کنه، یه آکادمی آموزشی داره، کیف پول معروف تراست ولت (Trust Wallet) مال اونه و یه تیم قوی برای تحقیق و بررسی نوآوری های جدید داره. اما نکته اینجاست که با وجود همه اینها، سه تا اسم اصلی تو این اکوسیستم هست که خیلی ها رو گیج می کنه: بایننس چین، بایننس اسمارت چین و بایننس کوین (BNB). با اینکه اینا با هم فرق دارن، ولی اسم های نزدیکشون باعث میشه بعضی وقتا آدم قاطی کنه. حالا بریم ببینیم دقیقاً هر کدومشون چی هستن و چه کاربردی دارن.

بایننس چین (Binance Chain – BC) چی بود؟ (همون BNB Beacon Chain فعلی)

برای اینکه بفهمیم بایننس کوین با بایننس چین و اسمارت چین چه فرقی داره، اول باید با بایننس چین آشنا بشیم. بایننس اولش روی شبکه اتریوم بود، ولی دید برای کارایی بیشتر و سرعت بالاتر تو معامله ها، باید یه بلاک چین اختصاصی برای خودش داشته باشه. این شد که سال ۲۰۱۹، بلاک چین مخصوص خودش یعنی بایننس چین رو راه انداخت.

بایننس چین که روی تکنولوژی های «تندرمینت» (Tendermint) و «کازموس SDK» ساخته شده، ۲۳ آوریل ۲۰۱۹ رسماً کارش رو شروع کرد. بعدش هم بایننس کوین که تا اون موقع روی اتریوم بود، اومد رو این شبکه جدید. هدف اصلی بایننس چین این بود که معامله های ارز دیجیتال خیلی سریع و بدون دردسر انجام بشن. برای همین، صرافی غیرمتمرکز بایننس (Binance DEX) هم روی همین شبکه ساخته شد که هنوز هم یکی از بخش های مهم اکوسیستم بایننس به حساب میاد.

بایننس چین یه بلاک چین تقریباً غیرمتمرکز و شفاف با کارمزدای خیلی پایینه. اگه بخوای دارایی های دیجیتالت رو با امنیت بالا بفرستی یا ترید کنی، BC گزینه خوبیه. توکن هایی که روی این بلاک چین ساخته میشن، از استاندارد BEP2 استفاده می کنن. حواست باشه این BEP2 با BEP20 که بعداً می گیم فرق داره.

اما یه محدودیت بزرگ بایننس چین داشت: با اینکه سرعتش عالی بود، تو زمینه برنامه نویسی و قراردادهای هوشمند حرفی برای گفتن نداشت. یعنی نمی تونستی روش دپ های (dApps) پیچیده بسازی و با ماشین مجازی اتریوم (EVM) سازگار نبود. دقیقاً همین کمبود، باعث شد بایننس به فکر یه راه حل دیگه بیفته و اینجوری بود که بایننس اسمارت چین متولد شد.

بایننس اسمارت چین (Binance Smart Chain – BSC) چی شد؟ (حالا شده BNB Smart Chain)

وقتی تب دیفای (DeFi) حسابی تو دنیای کریپتو بالا گرفت و قراردادهای هوشمند همه گیر شدن، بایننس دید اگه بخواد عقب نمونه، بازنده میشه. برای همین، تو سال ۲۰۲۰ یه بلاک چین دیگه به اسم بایننس اسمارت چین (BSC) رو معرفی کرد که فرق اصلیش با بایننس چین قدیمی، تو پشتیبانی از قراردادهای هوشمند اتریومی بود.

یکم سپتامبر ۲۰۲۰، این زنجیره دوم با هدف اینکه یه بلاک چین کاربرپسند برای قراردادهای هوشمند باشه، راه اندازی شد. بایننس BSC رو به عنوان یه جایگزین کارآمدتر برای اتریوم معرفی کرد که ویژگی های جذابی داشت:

• زمان ساخت هر بلاک فقط ۳ ثانیه بود (که خیلی سریعه).
• از الگوریتم اجماع PoSA (اثبات اعتبار سهام) با ۲۱ اعتباردهنده استفاده می کرد.
• و مهم تر از همه، کارمزد تراکنش هاش خیلی پایین بود.

توکن هایی که روی این شبکه ساخته میشن، از استاندارد BEP20 استفاده می کنن. این استاندارد شبیه ERC20 اتریومه، ولی برای اکوسیستم بایننس بهینه شده. یه نکته خیلی مهم اینه که BSC قرار نبود جایگزین بایننس چین قدیمی بشه. نه یه جایگزین بود و نه یه راه حل لایه ۲. در واقع، BSC یه شبکه موازیه که کنار بایننس چین کار می کنه و هر کدومشون هدف و کاربرد خاص خودشون رو دارن. مثل این می مونه که دو تا خیابون کنار هم داری؛ یکی برای ترافیک سریع و یکی برای ساخت و سازهای بزرگ.

ویژگی های متفاوت بایننس اسمارت چین

یکی از مهم ترین ویژگی های بایننس اسمارت چین که اونو از بایننس چین جدا می کرد و باعث محبوبیتش شد، سازگاری کاملش با ماشین مجازی اتریوم (EVM) بود. این یعنی هر اپلیکیشنی که روی اتریوم ساخته شده بود، به راحتی می تونست بیاد رو بایننس اسمارت چین و با سرعت و کارمزد کمتر کار کنه. بایننس تونست کلی دپ محبوب اتریوم رو، مثل صرافی IDEX، به BSC بیاره.

BSC فضای خیلی خوبی برای ساختن قراردادهای هوشمند فراهم می کنه. برخلاف اتریوم که کارمزدای بالایی برای توسعه قراردادها داره، تو BSC هزینه ها خیلی پایین تره. واسه همین هم اصلاً جای تعجب نداره که بهترین برنامه های غیرمتمرکز تو حوزه دیفای، روی بایننس اسمارت چین ساخته شدن. صرافی های غیرمتمرکزی مثل پنکیک سواپ (PancakeSwap)، بیکری سواپ (BakerySwap)، ونوس (Venus) و جول سواپ (JulSwap) از جمله محبوب ترین پروژه هایی هستن که روی BSC کار می کنن.

همین قابلیت ها باعث شد بایننس اسمارت چین حسابی موفق بشه. مثلاً تو ۲۶ ژانویه ۲۰۲۱، BSC نزدیک به ۵۳۲ هزار تراکنش رو ثبت کرد که تقریباً ۴۵ درصد حجم تراکنش های شبکه اتریوم بود. این نشون میده که چقدر تونسته تو این مدت کم خودش رو ثابت کنه.

بایننس کوین (Binance Coin – BNB) چیه؟

خب، تا اینجا فرق دو تا بلاک چین رو فهمیدیم. حالا می رسیم به بایننس کوین (Binance Coin) یا همون BNB که قلب و سوخت اکوسیستم بایننسه. BNB یه ارز دیجیتال بومی صرافی بایننسه که اولش از طریق عرضه اولیه سکه (ICO) تو سال ۲۰۱۷ به بازار اومد.

بایننس با این ICO تونست نزدیک ۱۶ میلیون دلار سرمایه جمع کنه. اوایل، کاربرد BNB فقط پرداخت کارمزد معامله ها تو خود صرافی بایننس بود. اولش BNB روی شبکه اتریوم و با استاندارد ERC20 فعالیت می کرد، ولی وقتی بایننس چین (BC) با استاندارد BEP2 تو سال ۲۰۱۹ راه اندازی شد، BNB هم مهاجرت کرد به این شبکه جدید. بعدش هم که بایننس اسمارت چین (BSC) اومد، یه نسخه دیگه از BNB با استاندارد BEP20 معرفی شد.

کل عرضه BNB دویست میلیون واحد بود که نصفش تو ICO به خریدارا فروخته شد. یه نکته جالب در مورد BNB اینه که یه ارز دیجیتال ضد تورمیه. یعنی چی؟ یعنی صرافی بایننس هر سه ماه یه بار، ۲۰ درصد از کل سودش رو برای بازخرید و توکن سوزی BNB استفاده می کنه. هدف اینه که در نهایت ۱۰۰ میلیون واحد BNB (نصف عرضه کل) برای همیشه از بین بره و از گردش خارج بشه.

کاربردهای بایننس کوین

کاربردهای BNB الان خیلی فراتر از فقط پرداخت کارمزده. اگه بخوایم بگیم BNB دقیقاً چه کارایی تو اکوسیستم بایننس می کنه، میشه به موارد زیر اشاره کرد:

• پرداخت کارمزد معاملات: هم تو صرافی متمرکز بایننس و هم تو صرافی غیرمتمرکز Binance DEX میشه با BNB کارمزد پرداخت کرد و تخفیف هم گرفت.
• پرداخت گس فی (Gas Fee): اگه توسعه دهنده ای هستی و میخوای قرارداد هوشمندت رو رو BSC اجرا کنی، BNB مثل بنزین ماشینت می مونه و باید باهاش گس فی بدی.
• استیکینگ (Staking) و اعتبارسنجی: می تونی BNB رو استیک کنی و تو فرآیند اعتبارسنجی تراکنش ها تو BNB Smart Chain شرکت کنی و پاداش بگیری.
• شرکت تو عرضه های اولیه: اگه دنبال پروژه های جدید و داغ تو لانچ پد (Launchpad) بایننس هستی، BNB به دردت می خوره.
• ییلد فارمینگ (Yield Farming): میشه از BNB برای فراهم کردن نقدینگی تو Binance Liquid Swap و کسب سود استفاده کرد.
• کاربردهای دنیای واقعی: حتی می تونی با BNB تو سفرات (مثلاً از طریق Travala.com) هزینه هتل و بلیط بدی یا برای خرید کالا و خدمات استفاده کنی.
• توکن حاکمیتی: تو بعضی از بازی ها و دپ ها روی BSC، BNB به عنوان توکن حاکمیتی (Governance Token) عمل می کنه.

خلاصه که BNB مثل یه کارت بانکی همه کاره میمونه تو اکوسیستم بایننس؛ از پرداخت کارمزد گرفته تا کسب درآمد و حتی استفاده تو زندگی روزمره.

تا اینجای کار، فهمیدیم که بایننس کوین یه ارز دیجیتاله، در حالی که بایننس چین و بایننس اسمارت چین دو تا بلاک چین متفاوتن. حالا بریم ببینیم این دو تا بلاک چین تو عمل چه فرقی با هم دارن و چی باعث میشه تو کاربرداشون تفاوت باشه.

مقایسه جامع: بایننس چین، بایننس اسمارت چین و بایننس کوین (در یک نگاه)

حالا که با هر سه مفهوم آشنا شدید، بیاید یه نگاه کلی تر بندازیم و تفاوت هاشون رو تو یه جدول جمع و جور و مشخص ببینیم. این جدول بهتون کمک می کنه که یه بار برای همیشه، این سه تا رو از هم تفکیک کنید و بدونید هر کدوم دقیقاً چه کارایی دارن:

ویژگی	بایننس چین (BC) / BNB Beacon Chain	بایننس اسمارت چین (BSC) / BNB Smart Chain	بایننس کوین (BNB)
ماهیت	بلاک چین اصلی (زنجیره بیکن)	بلاک چین موازی (زنجیره هوشمند)	توکن بومی / ارز دیجیتال
هدف اصلی	معاملات سریع، DEX، حاکمیت	قراردادهای هوشمند، dApps، DeFi	ابزار پرداخت، گس فی، حاکمیت
استاندارد توکن ها	BEP2	BEP20	BEP2 (در BC) / BEP20 (در BSC)
سازگاری با EVM	خیر	بله (سازگار با برنامه های اتریوم)	–
مکانیسم اجماع	DPoS (اثبات سهام نمایندگی شده)	PoSA (اثبات اعتبار سهام)	–
کاربردهای اصلی	Binance DEX، انتقال توکن های BEP2	اکوسیستم DeFi، بازی ها، NFT، استیکینگ	پرداخت کارمزد، گس، استیکینگ، سرمایه گذاری
شکل آدرس ها	شروع با bnb (مثال: bnb1...)	شروع با 0x (مشابه اتریوم)	(بستگی به شبکه انتخابی دارد)
نقش در BNB Chain	BNB Beacon Chain	BNB Smart Chain	سوخت و قدرت دهنده هر دو بخش

همونطور که تو جدول دیدید، اصلی ترین فرق بین بایننس چین و بایننس اسمارت چین تو پشتیبانی از قراردادهای هوشمنده. بایننس چین یه جورایی مثل یه بزرگراهیه که فقط برای عبور و مرور سریع ماشین ها ساخته شده بود، ولی بایننس اسمارت چین یه شهر کامله که توش میشه هر ساخت و سازی رو انجام داد، از خونه های هوشمند گرفته تا مراکز تجاری بزرگ (منظورم همون دپ ها و پروژه های دیفای هست).

تفاوت BC و BSC از نظر الگوریتم اجماع

یکی دیگه از تفاوت های مهم این دو شبکه، تو مکانیسم اجماعشونه. مکانیسم اجماع مثل موتور محرکه یه بلاک چینه و هر شبکه با توجه به هدفش، یه مکانیسم خاص رو انتخاب می کنه.

• بایننس چین (BC) از الگوریتم DPoS (Delegated Proof of Stake) یا «اثبات سهام نمایندگی شده» استفاده می کنه. تو این سیستم، کاربرا به یه سری نماینده (ولیدیتور) رای میدن و اونا مسئول اعتبارسنجی تراکنش ها و ساخت بلاک ها میشن. اینجوری یه جورایی کارا سریع تر پیش میره.
• بایننس اسمارت چین (BSC) اما از PoSA (Proof of Staked Authority) یا «اثبات اعتبار سهام» بهره می بره. تو PoSA، به جای اینکه همه به ولیدیتورها رای بدن، یه سری اعتبارسنج مشخص و معتبر، مسئول اعتبارسنجی میشن. این سیستم هم سرعت خوبی داره و هم یه جورایی امنیت و پایداری شبکه رو حفظ می کنه.

تفاوت ارز BNB در بایننس اسمارت چین و بایننس چین

یکی از بزرگترین دلایل سردرگمی کاربرا اینه که BNB رو با استانداردای مختلفی می بینن: BEP2 و BEP20. این تفاوت خیلی مهمه و اگه حواست نباشه، ممکنه دارایی هات رو از دست بدی. BNB روی بایننس چین با استاندارد BEP2 نشون داده میشه و BNB روی بایننس اسمارت چین با استاندارد BEP20. پس وقتی داری BNB جابجا می کنی یا میخوای از یه اپلیکیشن تو یه شبکه خاص استفاده کنی، باید حتماً همون استاندارد توکن رو داشته باشی.

مثلاً، اگه میخوای با صرافی غیرمتمرکز بایننس دکس (Binance DEX) کار کنی، باید BNB با استاندارد BEP2 داشته باشی. ولی اگه هدفت استفاده از پنکیک سواپ (PancakeSwap) یا بقیه دپ های روی BSC هست، باید BNB با استاندارد BEP20 رو استفاده کنی.

یه نکته خیلی حیاتی دیگه هم تو شکل آدرس هاست. آدرس های BNB تو بایننس چین با bnb شروع میشن (مثلاً bnb1...)، اما آدرس های BNB تو بایننس اسمارت چین با 0x (مثل آدرس های اتریوم). اگه آدرس و شبکه ای که انتخاب می کنی اشتباه باشه، پولت ممکنه برای همیشه گم بشه. پس همیشه قبل از هر تراکنش، چند بار آدرس و شبکه رو چک کن!

تغییر اسم و آینده اکوسیستم: BNB Chain

تو اوایل سال ۲۰۲۲، بایننس یه خبر مهم اعلام کرد: هم بایننس چین و هم بایننس اسمارت چین، حالا دیگه اسمشون عوض شده و با هم به «BNB Chain» تغییر نام دادن. دلیل این تغییر اسم، این بود که بایننس می خواست نشون بده که چقدر این دو تا شبکه با بایننس کوین (BNB) در ارتباط نزدیکن و همه با هم یه اکوسیستم واحد و قدرتمند رو تشکیل میدن.

حالا دیگه حروف BNB که قبلاً مخفف Binance Coin بود، معنی جدیدی پیدا کرده: Build and Build یا همون بساز و بساز. این تغییر اسم، یه فلسفه جدید رو نشون میده که بایننس رو توسعه زیرساخت های Web3.0 و آینده اینترنت متمرکز کرده.

الان، BNB Chain از دو بخش اصلی تشکیل شده:

• BNB Beacon Chain: این همون بایننس چین قدیمی خودمون هست که کارای حاکمیتی مثل استیکینگ و رای دهی توش انجام میشه.
• BNB Smart Chain (BSC): اینم همون بایننس اسمارت چین سابق هست که با ماشین مجازی اتریوم سازگاره و میزبان دپ ها و قراردادهای هوشمنده.

احتمالاً این اسم های جدید و مشخص تر، سردرگمی های قبلی رو کم می کنه و به کاربرا کمک می کنه تا بهتر بفهمن هر بخش از این اکوسیستم برای چی ساخته شده و چه نقشی داره. بایننس داره با این تغییرات، قدم های بزرگی برای شکل دهی به آینده وب ۳ برمیداره و میخواد یه اکوسیستم یکپارچه و قوی بسازه.

نکات کاربردی و هشدارهای خیلی مهم برای کاربرای BNB

اگه شما هم از اون دسته کاربرایی هستید که با BNB سروکار دارید، حتماً این نکات رو جدی بگیرید تا سرتون کلاه نره یا دارایی هاتون الکی از دست نره. اینا یه سری تجربه از اشتباهات بقیه هستن:

اول و مهم تر از همه: همیشه، تکرار می کنم همیشه موقع ارسال و دریافت BNB، حواستون به استاندارد توکن (BEP2 یا BEP20) و نوع شبکه باشه. این مهم ترین نکته ایه که اگه رعایتش نکنی، ممکنه پولت بپره!

چطوری آدرس ها رو بشناسیم؟

تشخیص آدرس BEP2 از BEP20 خیلی راحته و مثل آب خوردنه:

• آدرس های BEP2 معمولاً با bnb شروع میشن (مثلاً bnb123xyz...).
• آدرس های BEP20 دقیقاً شبیه آدرس های اتریوم هستن و با 0x شروع میشن (مثلاً 0xabc123...).

قبل از اینکه تراکنشی رو نهایی کنی، یه نگاه به این اول آدرس بنداز. این یه چک ساده اس که خیلی کمک می کنه.

هشدار: عواقب ارسال اشتباه و چطور ازش جلوگیری کنیم؟

اگه خدای نکرده BNB با استاندارد BEP20 رو به یه آدرس BEP2 بفرستی یا برعکس، دارایی هات ممکنه گم بشن و پیدا کردنشون کار هر کسی نیست. تو بعضی موارد خاص، مثلاً از طریق یه پل مثل Binance Bridge میشه دارایی رو برگردوند، ولی این کار خیلی پیچیده و پردردسره و ممکنه موفق هم نشی. به قول معروف، پیشگیری بهتر از درمانه.

همیشه قبل از فشردن دکمه ارسال، آدرس و شبکه رو دو بار چک کن. یه لحظه حواس جمعی می تونه جلوی یه ضرر بزرگ رو بگیره.

بعضی وقتا تو کیف پول هایی مثل تراست ولت، ممکنه با پیغام migration required مواجه بشی. این پیام معمولاً وقتی ظاهر میشه که BNB شما روی شبکه قدیمی Beacon Chain (BEP2) باشه و نیاز به به روزرسانی یا تبدیل به استاندارد جدیدتر BEP20 داشته باشه. تو این موارد بهتره صبر کنی و از طریق خود کیف پول یا اطلاعیه های رسمی بایننس اقدام کنی تا دارایی هات ایمن بمونن.

نتیجه گیری

خب، رسیدیم به انتهای ماجرا! بایننس چین (BC)، بایننس اسمارت چین (BSC) و بایننس کوین (BNB) هر سه قسمت های جدانشدنی از اکوسیستم بزرگ بایننس هستن. بایننس چین (حالا BNB Beacon Chain) به خاطر سرعت بالاش تو معاملات شناخته میشه، بایننس اسمارت چین (حالا BNB Smart Chain) برای قراردادهای هوشمند و دنیای پرجنب وجوش دیفای طراحی شده، و بایننس کوین (BNB) هم مثل سوخت و قلب تپنده این اکوسیستمه که همه اینا رو به هم وصل می کنه.

این سه تا با اینکه هر کدوم وظیفه و کاربرد خودشون رو دارن، ولی با هم زیستی و همکاری، اکوسیستم قوی «BNB Chain» رو تشکیل دادن که نقش مهمی تو ساخت و توسعه دنیای آینده وب ۳ داره. امیدواریم با خوندن این مقاله، دیگه هیچ سردرگمی در مورد این سه عضو اصلی اکوسیستم بایننس نداشته باشید و بتونید با اطمینان کامل، از خدماتش استفاده کنید.