زلزله ۳.۱ ریشتری بجنورد را لرزاند

به گزارش گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری برای شما مرکز لرزه نگاری موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران اعلام کرد این زمین لرزه راس ساعت ۰۹:۱۲ در عمق ۸ کیلومتری زمین رخ داد.

تاکنون گزارشی از خسارت احتمالی این زمین لرزه دریافت نشده است.

اما زمین لرزه گونه رخ می دهد؟ زمین لرزه نتیجهٔ رهایی ناگهانی انرژی از داخل پوسته زمین است که امواج ارتعاشی را ایجاد می کند.

زمین لرزه ها توسط دستگاه زلزله سنج یا لرزه نگار ثبت می شوند. هر چقدر کانون زمین لرزه عمیق تر باشد آسیب رسیدگی هم کم تر می شود. مقدار بزرگی یک زمین لرزه متناسب با انرژی آزادشده زمین لرزه است. زمین لرزه های کوچک تر از بزرگی ۳ ریشتر اغلب غیر محسوس و بزرگ تر از ۶ ریشتر خسارت های جدی را به بار می آورند البته ریشتر که هر واحد اضافه آن حدوداً ده برابر قبلی است (مثلاً ۵ نسبت به ۶) فقط واحد اندازه و شدت انرژی تخلیه شده است اما عوامل متعدد دیگری از فاصله گرفته (عمق بیشتر تأثیر کمتر از زیر ده کیلومتر تا ۷۰۰ کیلومتر همین طور فاصله بیشتر افقی از رومرکز) تا جهت لرزش (عمودی یا ضربه ای) و نوع طول موج لرزش [نیازمند منبع](فاصله جابجایی مکانی رفتی و برگشتی در هر لرزش) در میزان تخریب تأثیر دارند.

امواج زمین لرزه سه نوع P و S (امواج بدنی) و سطحی دارند که نوع P که اول می آید به امواج فشاری یا طولی مشهور است زیرا امواجش ضربه ای بوده و در جهت انتشار می لرزانند (مانند بازی کشیدن طناب) و در پوسته زمین با سرعت ۱٫۵ تا ۸ کیلومتر در ثانیه پیش می روند برعکس امواج S یا امواج قیچی تا ۱٫۷ بار سرعتشان کمتر است و در جهت عمود بر خط انتشار می لرزانند (مانند تکاندن سفره) اما نمی توانند از مایعات مثلاً آب یا سنگ مذاب مثل هسته بیرونی زمین رد شوند.

زمین لرزه شدید در عمق با زاویه ای ۱۰۵ درجه نواحی سطحی را می لرزاند و نواحی ورای این زاویه منطقه سایه نامیده می شوند و از این رو تجربه نشان داده که امواج P فشاری نسبت به S دامنه بسیار وسیع تری از منطقه سایه را پوشش می دهند و موج P می تواند با تغییر جهت و گذر از گوشته یا هسته بیرونی زمین منطقه ای بسیار دور از رومرکز را بلرزاند.

در نزدیکی سطح زمین زمین لرزه به صورت ارتعاش یا گاهی جابجایی زمین نمایان می شود. زمانی که رومرکز در داخل دریا باشد در صورت تغییر شکل زیاد و سریع بستر دریا باعث ایجاد سونامی می شود که معمولاً در زمین لرزه های بزرگ تر از بزرگی هشت ریشتر رخ می دهد. ارتعاشات زمین باعث ریزش کوه و همین طور فعالیت های آتشفشانی می شوند.