خلاصه کتاب سه شنبه گذشته
فریدا کلاین رواندرمانگر لندن در مواجهه با جسد زنی که سه سال ناپدید بوده به عنوان مشاور پلیس درگیر پروندهای پیچیده میشود. در این رمان رازهایی تاریک و روابط انسانی پیچیده به تصویر کشیده میشود.

خلاصه فصل 1 کتاب سه شنبه گذشته : جلسهای با یک راز
فصل «جلسهای با یک راز» در کتاب «سهشنبه گذشت» به شکلی معماگونه و پر از تعلیق آغاز میشود. در این فصل شخصیت اصلی که خود را در یک موقعیت پیچیده و اسرارآمیز مییابد با فردی مرموز ملاقات میکند. این فرد که در ابتدا هویتش مبهم است به نظر میرسد که اطلاعاتی حیاتی و پنهانی در اختیار دارد. گفتگوها میان آنها به تدریج به موضوعاتی جدی و حساس کشیده میشود. شخصیت اصلی در ابتدا نسبت به این جلسه شک و تردید دارد اما کمکم متوجه میشود که آنچه که در این جلسه مطرح میشود میتواند تأثیرات بزرگی بر روند زندگی و تصمیمات آینده او داشته باشد. این فصل به بررسی مفاهیم اعتماد حقیقت و تصمیمات اخلاقی پرداخته و به تدریج پیچیدگیهای روابط میان شخصیتها را روشن میسازد. در این جلسه فرد مرموز در نهایت با بیان یک راز بزرگ مسیر داستان را به یک نقطه عطف رسانده و ذهن شخصیت اصلی را به چالش میکشد. راز مطرح شده به گونهای است که نه تنها زندگی شخصیت اصلی بلکه دنیای اطراف او را دگرگون میکند. در پایان فصل این پرسش مطرح میشود که آیا او قادر به پردهبرداری از حقیقت خواهد بود و چه تأثیری این راز بر آینده او خواهد داشت؟
نکات کلیدی فصل 1 کتاب سه شنبه گذشته
- ملاقات شخصیت اصلی با فردی مرموز
- طرح یک راز بزرگ که زندگی شخصیت اصلی را دگرگون میکند
- بررسی مفاهیم اعتماد حقیقت و تصمیمات اخلاقی
- شک و تردید شخصیت اصلی نسبت به جلسه
- تأثیرات بزرگ راز بر زندگی و تصمیمات آینده شخصیت اصلی
خلاصه فصل 2 کتاب سه شنبه گذشته : کشف جسد در دل شب
فصل «کشف جسد در دل شب» در کتاب «سهشنبه گذشت» با یک حادثه ناگهانی و تکاندهنده آغاز میشود. در این فصل شخصیت اصلی که در حال بررسی یک پرونده قدیمی است به طور اتفاقی با یک جسد در دل شب مواجه میشود. کشف این جسد در یک مکان دورافتاده و تاریک باعث ایجاد سردرگمی و تنش در داستان میشود. شخصیتها با هم همکاری میکنند تا هویت فرد کشتهشده و علت مرگ او را مشخص کنند. در روند این تحقیقات نشانهها و سرنخهایی ظاهر میشود که حکایت از یک توطئه پیچیده دارد. هر گام که به سمت کشف حقیقت برداشته میشود پیچیدگیها و معماهای بیشتری نمایان میگردد. شخصیتهای مختلف در این فصل درگیر مشاهدات و تحلیلهایی میشوند که نشان میدهد هر یک از آنها ممکن است اطلاعاتی پنهانی در مورد واقعه داشته باشند. در نهایت در میانه شب و در شرایطی که فشار روانی به اوج خود میرسد شخصیت اصلی با جزئیات جدیدی از پرونده مواجه میشود که مسیر داستان را بهطور قابل توجهی تغییر میدهد. در پایان فصل سؤال اصلی که مطرح میشود این است که آیا این کشف تازه آغاز یک سری از اتفاقات ناگوار است یا کلید حل یک معمای بزرگتر میباشد؟
نکات کلیدی فصل 2 کتاب سه شنبه گذشته
- کشف ناگهانی یک جسد در دل شب
- تلاش برای مشخص کردن هویت فرد کشته شده و علت مرگ او
- ظهور نشانهها و سرنخهایی از یک توطئه پیچیده
- همکاری شخصیتها برای کشف حقیقت
- تغییر مسیر داستان با جزئیات جدید پرونده
خلاصه فصل 3 کتاب سه شنبه گذشته : در جستجوی حقیقت
فصل «در جستجوی حقیقت» در کتاب «سهشنبه گذشت» به دنبال پردهبرداری از رازهای پنهان و جستجوی عمیق برای کشف واقعیت است. شخصیت اصلی که اکنون در وسط یک بحران پیچیده قرار دارد تصمیم میگیرد تا حقیقت را از دل مسائل مبهم بیرون بکشد. او در این فصل با چالشهای فراوانی روبهرو میشود و در مسیر تحقیقاتی خود با افراد مختلفی ملاقات میکند که هر یک اطلاعات متناقض و گاهی گمراهکنندهای در اختیار او قرار میدهند. این فصل بهطور عمده بر روی فرآیند جستجوی حقیقت و کاوش در دل تناقضات تأکید دارد. شخصیت اصلی باید میان شواهد مختلف تصمیمگیری کند و به تحلیل دقیق دادهها بپردازد تا بتواند از پیچیدگیهای موجود عبور کند. در این مسیر او به تدریج متوجه میشود که در این جستجو هیچ چیز به اندازه آنچه که به نظر میرسد ساده نیست. بسیاری از افرادی که به ظاهر حقیقت را میدانند خود درگیر پنهانکاری و تزویر هستند. در نهایت در پایان فصل شخصیت اصلی به این نتیجه میرسد که حقیقت تنها با شجاعت صبر و مقابله با ترسها قابل دستیابی است و او باید آماده باشد تا هزینههای این جستجو را بپردازد. این فصل بهطور کلی بر اهمیت جستجو برای حقیقت و لزوم برخورد با چالشها و تردیدها تأکید میکند.
نکات کلیدی فصل 3 کتاب سه شنبه گذشته
- تلاش برای پردهبرداری از رازهای پنهان
- مواجهه با اطلاعات متناقض و گمراهکننده
- تأکید بر فرآیند جستجوی حقیقت و کاوش در دل تناقضات
- درگیر شدن افراد به ظاهر آگاه در پنهانکاری و تزویر
- دستیابی به حقیقت با شجاعت صبر و مقابله با ترسها
خلاصه فصل 4 کتاب سه شنبه گذشته : پیچیدگیهای روانی
فصل «پیچیدگیهای روانی» در کتاب «سهشنبه گذشت» به بررسی عمیق وضعیت ذهنی و روانی شخصیتها و چالشهای درونی آنها میپردازد. در این فصل شخصیت اصلی درگیر بحرانهای روانی پیچیدهای است که ناشی از فشارهای بیرونی و درونی است. او با احساسات متناقض و تردیدهای عمیق روبهرو است که مانع از اتخاذ تصمیمات درست میشود. در این روند نویسنده به طور مؤثر به تحلیل واکنشهای روانی و تأثیرات آنها بر رفتار شخصیتها میپردازد. شخصیت اصلی در تلاش است تا از این پیچیدگیهای روانی عبور کرده و درک بهتری از خود و دنیای اطرافش پیدا کند. از سوی دیگر شخصیتهای مکمل نیز با مشکلات روانی مشابهی دست و پنجه نرم میکنند و این مشکلات به نوعی به روابط و تعاملات میان شخصیتها تأثیر میگذارد. در این فصل لحظات مختلفی از سردرگمی نگرانی و تلاش برای یافتن آرامش در دل آشوبهای ذهنی شخصیتها به تصویر کشیده میشود. در نهایت شخصیت اصلی به نقطهای میرسد که مجبور است برای رهایی از این پیچیدگیها تصمیماتی دشوار و پرهزینه بگیرد. این فصل به وضوح به عمق روان انسانها و پیچیدگیهای ذهنی که در موقعیتهای بحرانی بروز میکنند پرداخته و به خواننده نشان میدهد که چگونه فشارهای روانی میتواند مسیر زندگی فرد را تغییر دهد.
نکات کلیدی فصل 4 کتاب سه شنبه گذشته
- بررسی عمیق وضعیت ذهنی و روانی شخصیتها
- مواجهه با احساسات متناقض و تردیدهای عمیق
- تلاش برای درک بهتر از خود و دنیای اطراف
- تأثیر مشکلات روانی بر روابط و تعاملات میان شخصیتها
- لزوم اتخاذ تصمیمات دشوار و پرهزینه برای رهایی از پیچیدگیها
خلاصه فصل 5 کتاب سه شنبه گذشته : رابطهای پر از ابهام
فصل «رابطهای پر از ابهام» در کتاب «سهشنبه گذشت» به بررسی روابط پیچیده و پرتنش میان شخصیتها میپردازد. در این فصل شخصیت اصلی در حال تجربه یک رابطه معنادار است که در عین حال ابهاماتی زیادی در آن وجود دارد. این رابطه که به ظاهر عمیق و صادقانه به نظر میرسد اما در واقع مملو از نشانههای مبهم و تعارضات درونی است. شخصیتها در این فصل در مواجهه با یکدیگر رفتارهایی متناقض از خود نشان میدهند که باعث ایجاد سردرگمی و تردید در خواننده و خودشان میشود. به تدریج مشخص میشود که روابط میان آنها تحت تأثیر رازها و پنهانکاریهای متعدد قرار دارد که موجب میشود هیچیک از طرفین نتوانند به طور کامل به دیگری اعتماد کنند. در میانه فصل شخصیتها به دنبال کشف حقیقت و یافتن پاسخهایی برای ابهامات درون روابط خود هستند اما هر تلاش برای روشن شدن موضوعات تنها به پیچیدگیهای بیشتری دامن میزند. فصل به گونهای طراحی شده است که تنشها و تضادهای روانی میان شخصیتها به تدریج افزایش مییابد و مخاطب را در حالتی از تعلیق نگه میدارد. در انتهای فصل سوالات بیپاسخ زیادی باقی میماند که همچنان به تکامل داستان در فصول بعدی کمک میکند.
نکات کلیدی فصل 5 کتاب سه شنبه گذشته
- بررسی روابط پیچیده و پرتنش میان شخصیتها
- وجود نشانههای مبهم و تعارضات درونی در روابط
- تأثیر رازها و پنهانکاریهای متعدد بر روابط
- جستجو برای کشف حقیقت و یافتن پاسخهایی برای ابهامات
- افزایش تدریجی تنشها و تضادهای روانی میان شخصیتها
خلاصه فصل 6 کتاب سه شنبه گذشته : سایههای گذشته
فصل «سایههای گذشته» در کتاب «سهشنبه گذشت» به بررسی تاثیرات عمیق گذشته بر زندگی شخصیتهای اصلی میپردازد. در این فصل شخصیت اصلی به تدریج با یادآوریها و خاطراتی از گذشته روبهرو میشود که تاثیرات قابل توجهی بر حال و آینده او دارند. این یادآوریها نه تنها برای شخصیت اصلی بلکه برای سایر شخصیتها نیز مفهومی پیچیده و دردناک دارند. گذشته به عنوان یک سایه همیشه بر روی زندگی آنها سنگینی میکند و بر تصمیمات و روابط آنها تأثیر میگذارد. در این فصل روابط میان شخصیتها با توجه به این سایهها و رازهای پنهانی که در گذشته نهفته است پیچیدهتر میشود. هر اقدام و تصمیمی که در حال حاضر گرفته میشود به نوعی به اشتباهات و انتخابهای گذشته وابسته است. شخصیت اصلی به تدریج متوجه میشود که برای رهایی از این سایههای گذشته باید با حقیقتهای تلخ روبهرو شود. در روند این کشف او با چالشهای عاطفی و روانی فراوانی مواجه میشود. در نهایت در پایان فصل شخصیتها به این نتیجه میرسند که برای پیشرفت و رهایی از دایره بستهای که گذشته بر آنها تحمیل کرده است باید با ترسها و موانع درونی خود روبهرو شوند و آماده پذیرش حقیقتهای سخت باشند.
نکات کلیدی فصل 6 کتاب سه شنبه گذشته
- بررسی تاثیرات عمیق گذشته بر زندگی شخصیتها
- سنگینی سایه گذشته بر زندگی و تصمیمات شخصیتها
- پیچیدهتر شدن روابط با توجه به رازهای پنهانی در گذشته
- لزوم روبهرو شدن با حقیقتهای تلخ برای رهایی از سایههای گذشته
- لزوم مقابله با ترسها و موانع درونی برای پیشرفت
خلاصه فصل 7 کتاب سه شنبه گذشته : در مسیر عدالت
فصل «در مسیر عدالت» در کتاب «سهشنبه گذشت» به موضوع جستجو برای حقیقت و تلاش برای اجرای عدالت میپردازد. شخصیت اصلی در این فصل با چالشهای اخلاقی و قانونی روبهرو میشود که او را به مسیری دشوار و پر از تردید میبرد. در حالی که او در تلاش است تا حقایق را آشکار سازد با موانع و افرادی مواجه میشود که تلاش دارند از اجرای عدالت جلوگیری کنند. این فصل بر اهمیت انتخابهای درست و پایبندی به اصول اخلاقی تأکید دارد بهویژه زمانی که سرنوشت افراد زیادی به نتیجه این جستجو وابسته است. شخصیت اصلی در این مسیر با بسیاری از مشکلات مواجه میشود که او را مجبور میکند تا در مورد انگیزهها و روشهای خود بازنگری کند. همچنین در این فصل تضادهای داخلی و بیرونی میان شخصیتها شدت مییابد زیرا برخی از آنها حاضر به فدا کردن اصول خود برای دست یافتن به اهداف شخصی هستند. فصل به شکلی پیوسته و مؤثر نشان میدهد که در جستجو برای عدالت تنها شجاعت و پایداری نمیتواند راهگشا باشد بلکه گاهی اوقات حقیقت خود نیاز به فداکاریهای بزرگ دارد. در پایان فصل شخصیت اصلی تصمیمات مهمی میگیرد که نه تنها مسیر زندگی خود بلکه مسیر دیگران را نیز تغییر خواهد داد.
نکات کلیدی فصل 7 کتاب سه شنبه گذشته
- جستجو برای حقیقت و تلاش برای اجرای عدالت
- مواجهه با چالشهای اخلاقی و قانونی
- اهمیت انتخابهای درست و پایبندی به اصول اخلاقی
- لزوم بازنگری در انگیزهها و روشها
- لزوم فداکاریهای بزرگ برای رسیدن به حقیقت
خلاصه فصل 8 کتاب سه شنبه گذشته : رازهای نهفته
فصل «رازهای نهفته» در کتاب «سهشنبه گذشت» به کشف حقایق پنهان و پردهبرداری از اسراری میپردازد که تا به آن زمان مخفی ماندهاند. در این فصل شخصیت اصلی با شواهد جدید و اطلاعاتی روبهرو میشود که به تدریج تصویر کلی داستان را تغییر میدهند. این شواهد که به طور مستقیم با گذشته و روابط پنهانی شخصیتها در ارتباط هستند موجب میشوند که حقیقتهایی که تا پیش از این مبهم و غیرقابل دسترس بودند آشکار شوند. شخصیت اصلی در این فصل تصمیم میگیرد که هر طور شده این رازها را فاش کند اما به سرعت متوجه میشود که این مسیر خود پر از خطرات و چالشهای غیرمنتظره است. در حالی که او در جستجوی حقیقت است برخی از شخصیتها تلاش میکنند تا این اطلاعات را مخفی نگه دارند و او را از ادامه مسیر بازدارند. این فصل نه تنها بر اهمیت یافتن حقیقت تأکید دارد بلکه پیچیدگیهای انسانی و روانی ناشی از حفظ یا افشای رازها را نیز به تصویر میکشد. در نهایت شخصیت اصلی با مواجهه با این رازهای نهفته مجبور به اتخاذ تصمیمات دشواری میشود که نه تنها بر سرنوشت خود بلکه بر سرنوشت دیگران نیز تأثیر میگذارد.
نکات کلیدی فصل 8 کتاب سه شنبه گذشته
- کشف حقایق پنهان و پردهبرداری از اسرار
- تغییر تصویر کلی داستان با شواهد جدید
- خطرات و چالشهای غیرمنتظره در مسیر افشای رازها
- تأکید بر اهمیت یافتن حقیقت
- پیچیدگیهای انسانی و روانی ناشی از حفظ یا افشای رازها
خلاصه فصل 9 کتاب سه شنبه گذشته : در برابر حقیقت
فصل «در برابر حقیقت» در کتاب «سهشنبه گذشت» به تقابل شخصیت اصلی با حقیقتهای تلخ و دشوار میپردازد. در این فصل شخصیت اصلی پس از سالها تحقیق و جستجو در مواجهه با حقیقتی قرار میگیرد که تمام باورها و پیشفرضهای او را به چالش میکشد. این حقیقت که به تدریج فاش میشود او را مجبور میکند تا با تصمیمات سختی روبهرو شود و عواقب آن را بپذیرد. در این فصل تنشهای روانی و اخلاقی شخصیت اصلی به اوج میرسد؛ زیرا او باید بین حفظ یک راز مهم و مواجهه با واقعیتها انتخاب کند. این انتخاب نه تنها بر زندگی خود او بلکه بر زندگی اطرافیانش تأثیرات عمیقی خواهد گذاشت. در طول فصل گفتوگوها و تعاملات میان شخصیتها پیچیدهتر میشود و هر یک از آنها با دلیلی متفاوت در تلاش است تا حقیقت را پنهان یا آشکار کند. در نهایت شخصیت اصلی با شجاعت تصمیم میگیرد که حقیقت را فاش کند حتی اگر این کار به قیمت از دست دادن برخی روابط و امنیت شخصیاش باشد. این فصل بر مفاهیم صداقت شجاعت و مسئولیت اخلاقی تأکید دارد و نشان میدهد که مواجهه با حقیقت گاهی اوقات بزرگترین چالش در زندگی انسان است.
نکات کلیدی فصل 9 کتاب سه شنبه گذشته
- تقابل با حقیقتهای تلخ و دشوار
- به چالش کشیده شدن باورها و پیشفرضها
- اوج گرفتن تنشهای روانی و اخلاقی
- پیچیدهتر شدن تعاملات میان شخصیتها
- تأکید بر صداقت شجاعت و مسئولیت اخلاقی
خلاصه فصل 10 کتاب سه شنبه گذشته : پایان یک معما
فصل «پایان یک معما» در کتاب «سهشنبه گذشت» به حل نهایی یک معما و پردهبرداری از جزئیات پنهان آن میپردازد. در این فصل پس از کشمکشها و تحقیقاتی طولانی شخصیت اصلی به سرنخها و اطلاعاتی میرسد که به او این امکان را میدهد تا تمامی جزئیات یک معما را آشکار کند. این معما که در ابتدا بهنظر پیچیده و غیرقابل حل میرسید حالا با استفاده از تحلیل دقیق شواهد و شجاعت در مواجهه با حقیقت روشن میشود. در مسیر این کشف شخصیت اصلی با فشارهای روانی و اخلاقی بسیاری مواجه میشود زیرا افشای این حقیقت میتواند زندگی بسیاری از افراد را تغییر دهد. دیالوگها در این فصل به شدت متشنج و هیجانانگیز هستند زیرا شخصیتها به تدریج درک میکنند که معما چقدر عمیق و پیچیده بوده است. در نهایت پس از کشف حقیقت شخصیت اصلی با دقت و تدبیر تصمیم میگیرد که چگونه این اطلاعات را با دیگران به اشتراک بگذارد تا نتیجه آن تأثیرات مثبت یا منفی را در آینده به همراه داشته باشد. فصل با نمایش عواقب این کشف و نتیجهگیری از تلاشهای شخصیت اصلی به نقطه پایانی معما و آغازی برای تغییرات جدید در داستان میرسد.
نکات کلیدی فصل 10 کتاب سه شنبه گذشته
- حل نهایی یک معما و پردهبرداری از جزئیات پنهان آن
- استفاده از تحلیل دقیق شواهد و شجاعت در مواجهه با حقیقت
- فشارهای روانی و اخلاقی در مسیر کشف حقیقت
- تصمیمگیری درباره نحوه به اشتراک گذاشتن اطلاعات
- نمایش عواقب کشف و نتیجهگیری از تلاشها
درباره نویسنده کتاب سه شنبه گذشته :نیکی فرنچ
نیکی فرنچ (Nicci French) نام مستعار یک زوج نویسنده بریتانیایی است که از ترکیب نامهای نیکی جرارد (Nicci Gerrard) و شان فرنچ (Sean French) تشکیل شده است. این دو به واسطه همکاری مشترکشان در نوشتن داستانهای جنایی و روانشناختی شناخته شدهاند. نیکی جرارد علاوه بر نویسندگی به عنوان روزنامهنگار و مقالهنویس نیز فعالیت داشته و شان فرنچ نیز در زمینههای مختلفی از جمله نقد ادبی کتابنویسی و نویسندگی مقاله فعال بوده است. رمان ‘بازی حافظه‘ (The Memory Game) که در سال 1997 منتشر شد نخستین اثر مشترک این زوج است و آغازگر سری موفقیتآمیزی از رمانهای جنایی بوده که به شکلی هنرمندانه روانشناسی شخصیتها و پیچیدگیهای داستانی را با هم آمیخته است. سبک نوشتاری نیکی فرنچ عمدتاً به دلیل داستانهای پیچیده و شخصیتپردازیهای عمیق و واقعگرایانهشان مورد توجه قرار گرفته است. آنها موفق شدهاند جایگاه ویژهای در ادبیات معاصر بریتانیا برای خود دست و پا کنند و طرفداران زیادی را به دست آورند.
کتاب های مرتبط با سه شنبه گذشته
- The Silent Patient : رمانی روانشناختی و معمایی از الکس میکائیلیدیس که داستان زنی به نام آلیا برنر را روایت میکند که پس از قتل همسرش سکوت اختیار میکند و روانشناس او سعی در کشف دلیل این سکوت دارد.
- The Girl on the Train : رمانی معمایی از پولا هاوکینز که داستان زنی به نام ریچل را روایت میکند که شاهد اتفاقات مشکوکی از قطار میشود و درگیر یک پرونده قتل میشود.
- Gone Girl : رمانی جنایی از گیلیان فلین که داستان نیک و ایمی را روایت میکند و در روز پنجمین سالگرد ازدواجشان ایمی ناپدید میشود و نیک به عنوان مظنون اصلی معرفی میشود.
- Big Little Lies : رمانی از لیان موریارتی که داستان سه زن را روایت میکند که درگیر یک قتل در مدرسه فرزندانشان میشوند و رازهای پنهانی از زندگیشان فاش میشود.
- Sharp Objects : رمانی از گیلیان فلین که داستان خبرنگاری به نام کامیل را روایت میکند که به زادگاهش بازمیگردد تا درباره قتل دو دختر نوجوان تحقیق کند و با گذشتهاش مواجه میشود.
- Before I Go to Sleep : رمانی از اس. جی. واتسون که داستان زن جوانی به نام کریستین را روایت میکند که هر روز حافظهاش را از دست میدهد و با کمک روانشناسش سعی در کشف حقیقت دارد.
- The Woman in the Window : رمانی از ای. جی. فین که داستان زنی به نام آن را روایت میکند که از پنجره خانهاش شاهد اتفاقات مشکوکی در خانه همسایه میشود و درگیر یک پرونده قتل میشود.
- The Couple Next Door : رمانی از شری لاپنا که داستان زوجی را روایت میکند که در شب مهمانی کودکشان ناپدید میشود و رازهایی درباره زندگیشان فاش میشود.
- The Girl with the Dragon Tattoo : رمانی از استیگ لارسن که داستان خبرنگاری به نام میکائل بلومکویست و هکر جوانی به نام لیسبت سالاندر را روایت میکند که در تحقیق درباره پروندهای قدیمی به رازهای تاریکی پی میبرند.
- The Secret History : رمانی از دانا تارت که داستان گروهی از دانشجویان را روایت میکند که درگیر قتل یکی از اعضای گروه میشوند و رازهایی از گذشتهشان فاش میشود.
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "خلاصه کتاب سه شنبه گذشته" هستید؟ با کلیک بر روی کسب و کار ایرانی, فرهنگ و هنر، ممکن است در این موضوع، مطالب مرتبط دیگری هم وجود داشته باشد. برای کشف آن ها، به دنبال دسته بندی های مرتبط بگردید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "خلاصه کتاب سه شنبه گذشته"، کلیک کنید.