حذف چک های رمزدار در دستور کار قرار گرفت/ گام های اجرایی مدنظر بانک مرکزی چیست؟

ایلنا نوشت: بانک مرکزی با نظرداشت مزایای چک تضمین شده نسبت به چک رمزدار متعاقب اجرای قانون پیش گفت مشابهت کارکردی با چک رمزدار که می تواند ابزار جایگزین آن باشد ضرورت شفاف سازی و ایجاد امکان نظارت متمرکز بر نحوه و حجم تبادل چک های اشخاص و همچنین کاهش هزینه های عملیاتی بانک ها با برچیدن روال سنتی پذیرش و پردازش چک رمزدارمترصد اعلام ممنوعیت صدور چک رمزدار در شبکه بانکی می باشد. از این رو لازم است مقدمات اجرا شدن ممنوعیت صدور چک رمزدار به صورت تدریجی و گام به گام در شبکه بانکی فراهم گردد.

گام های اجرایی مدنظر بانک مرکزی برای اجرایی شدن این طرح به شرح زیر است:

۱ -آگاهی رسانی فرهنگ سازی و تشویق عموم به دریافت چک تضمین شده:

چک تضمین شده براساس موازین قانونی صدرالاشاره مجهز به شناسه صیادی ۱۶ رقمی شده و وفق بخشنامه شماره ۲۷۸۹۴۴ /۰۰ مورخ ۲۴ /۰۹ /۱۴۰۰ اداره نظام های پرداخت از طریق سامانه صیاد (پیچک) ثبت صدور می گردد. صدور چک تضمین شده خارج از ضوابط قانون «اصلاح قانون صدور چک» ممنوع و تبادل بین بانکی چک های تضمین شده فاقد شناسه صیادی از تاریخ ۱۷ /۰۳ /۱۴۰۱ وفق بخشنامه شماره ۳۲۴۸۱ /۰۱ مورخ ۱۱ /۰۲ /۱۴۰۱ در سامانه چکاوک ممنوع گردیده است؛ لذا باتوجه به این که کلیه چک های تضمین شده جاری مجهز به شناسه صیادی و از طریق سامانه صیاد (پیچک) ثبت صدور می گردند قابل استعلام می باشند و ذی نفع آن می تواند در زمان دریافت با استفاده از شناسه ۱۶ رقمی و مراجعه به کلیه مبادی استعلامی چک اعم از درگاه های نوین بانکی (اینترنت بانک و همراه بانک) برنامک های موبایلی و سرشماره ۴۰۴۰۷۰۱۷۰۱ (به صورت پیامکی) از صحت چک صادره به نفع خود مطلع گردد. برقراری امکان استعلام چک تضمین شده مزیت درخور توجه ای نسبت به چک رمزدار ایجاد می نماید در حالی که چک رمزدار قابل استعلام نبوده و ذی نفع صرفاً با مراجعه به بانک صادرکننده می تواند از صحت چک اطمینان حاصل کند. افزون بر این چک های تضمین شده بر خلاف چک های رمزدار محدویت های جغرافیایی در محل صدور و نقد شوندگی را نداشته و در سراسر کشور قابل صدور و مبادله می باشد.

از سوی دیگر کارکرد چک تضمین شده مشابه چک رمزدار می باشد و چک تضمین شده در وجه شخص و حساب معین و به صورت غیرقابل انتقال صادر می گردد؛ لذا اشخاص می توانند در مراودات تجاری خود چک تضمین شده را جایگزین چک رمزدار کنند؛ لذا با نظرداشت موارد فوق لازم است در زمان مراجعه مشتری و ارائه درخواست صدور چک رمزدار متصدیان شعب مشتری را به صدور چک تضمین شده با تشریح مزایای مذکور هدایت نمایند. ضمن آن که مقتضی است در راستای اطلاع رسانی و فرهنگ سازی اقدامات موثری نظیر تهیه برنامه های آموزشی بروشور اطلاع رسانی در تارنماهای بانکی و… صورت پذیرد.

۲- یکسان سازی رویه پرداخت چک تضمین شده با رویه پرداخت چک رمزدار:

در حال حاضر شبکه بانکی متعاقب دریافت چک رمزدار از ذی نفع نسبت به بررسی چک و پرداخت وجه آن متعاقب حصول اطمینان از صحت چک اقدام نموده و پرداخت وجه به ذی نفع را پیش از انجام عملیات تسویه بین بانکی وجوه چک های رمزدار انجام می دهند. باتوجه به این که چک های تضمین شده مشابه چک رمزدار فاقد وضعیت برگشتی می باشند بانک ها می توانند رویه مزبور را درخصوص چک تضمین شده نیز اجرایی کنند. بدیهی است به دلیل ثبت صدور چک تضمین شده در سامانه صیاد (پیچک) صحت چک تضمین شده صادره از طریق سامانه برای بانک قابل تشخیص می باشد و می توان در راستای مشتری مداری و یکسان سازی رویه های پرداخت نسبت به پرداخت وجه چک تضمین شده در زمان مراجعه ذینفع اقدام نمود. باتوجه به این که واریز وجوه به ذی نفع وجه افتراق چک تضمین شده و رمزدار می باشد اجرای این گام در جانشینی کامل چک تضمین شده بسیار حائز اهمیت است.

۳- ابلاغ ممنوعیت صدور چک رمزدار از سوی بانک مرکزی و عدم امکان تبادل چک رمزدار در سامانه چکاوک:

چنانچه مقدمات اجرایی ممنوعیت صدور چک از طریق گام های ۱ و ۲ از سوی شبکه بانکی فراهم گردد ممنوعیت ابلاغ صدور چک رمزدار و عدم تبادل بین بانکی در سامانه چکاوک تسهیل شده و چالش های اجرای این مهم تقلیل خواهد یافت. بدیهی است با بررسی و رصد اقدامات اجرایی از سوی بانک ها این بانک زمان بندی گام نهایی را برنامه ریزی نموده و جهت اجرای یکنواخت در شبکه بانکی ابلاغ خواهد کرد.

بر این اساس بانک ها موظفند درخصوص گام های اجرایی ۱ و ۲ تمهیدات لازم را انجام دهند و همچنین به منظور کاهش ملاحظات اجرایی شبکه بانکی بایستی در صدور چک های رمزدار به تاریخ روز تا زمان حذف کامل آن اهتمام لازم را داشته باشند تا بستر مناسب اجرای طرح فراهم گردد.

۲۲۳۲۲۸